1911 TRABLUSGARP SAVASINDA IKI KIRKLARELILI

1910’lu yillara dogru Balkanlar’daki Osmanli Eyaletleri savasa hazirlanirken, Yemen’de isyan çikmisti. Isyani bastirmak için hükümet Afrika’daki eyaletlerinden, Trablusgarp’tan (Libya’dan) Yemen’e asker sevkiyati yapmisti. Buna Osmanli Ordusunun genç kurmaylari karsi çikmasina ragmen sevkiyat yapilmis, Trablusgarp’ta 1700 dolayinda asker kalmisti. Bunun üzerine genç kurmay subaylar Italyanlarla savasmak üzere gönüllü olarak Trablusgarp’a gitmislerdi. Bunlarin içinde Enver Pasa, Mustafa Kemal, Ömer Naci, Ali Fetih Okyar, Ismet Inönü vardi. Trakya’dan da bu savasa halktan gönüllü gidenler bulunuyordu. Bunlardan biri Salih Erolçay’in, namidiger Yogurtçu Salih‘in kardesi Hanci Ibrahim Hakki (Erolçay) ile Arnavut Salih Efendi ailesinden ordu mensubu Ahmet Mazhar da vardi. Yogurtçu Salih’in oglu Emin Erolçay’in verdigi bilgiye göre Arnavut Salih Efendi ailesinden Emin Erolçay askerde SANDIK EMINI idi. Sandik Eminligi askeri birliklerde para islerine bakan hesap kitap islerini yürüten muttemat demekti. Yogurtçu Salih’in oglu Emin Erolçay’in adi da oradan gelmektedir.

Hanci Ibrahim Hakki, Trablusgarp Savasi’nda yerli halktan asker ve para toplamak suretiyle birlikler olusturan Enver Pasa, Mustafa Kemal Fethi Okyar Ömer Naci ve ismet Inönü’nün Sandik Eminligini yapmistir. Yani onlarin para islerine bakmis, hesaplarini tutmustur. Burada Mustafa Kemal yeni olusturdugu birliklerle Italyanlara basarili bir savunma ve taaruz yaptirmistir. Bu sira Hanci Ibrahim Hakki yani Sandik Emini Ibrahim Hakki, Italyan’lara esir düsmüs, esir kampina konmustur. Tel örgüler içersinde Ibrahim Hakki ile birlikte tutsak düsen baska Osmanli askerleri de vardir. Bu durumu gösteren belgesel fotograf bulunmaktadir.

Trablusgarp’a giden gönüllü subaylar orada uzun kalip Italyanlarla savasi sürdürme imkanini bulamamislardir. Çünkü 8 Ekim 1912 de Balkan Savasi baslamistir. Bu savas Osmanli Devleti’nin Rumeli’ndeki varligini ilgilendirdigi için Enver Pasa, Mustafa Kemal ile digerleri ve bu arada Ahmet Mazhar da Türkiye’ye dönmüstür. Dönenler, Balkan Savasi’na katilmislardir. Sonuç itibariyle Trablusgarp Savasi ortada kalmis, Italyanlar Osmanli’nin Afrika’nin Akdeniz kiyilarindaki eyaletlerinden bazilarina ve Ege Adalarina asker çikarip, buralari isgal etmislerdir. Gönüllülerin her biri Ana Vatan’a dönüslerinde büyük zahmet çekmislerdir. Kirklarelili Yüzbasi Ahmet Mazhar da zahmet çekenlerden biridir. Hanci Ibrahim Hakki yani Sandik Emini Ibrahim Hakki ise serbest kaldiktan sonra Kirklareli’ne dönebilmistir.

Yüzbasi Ahmet Mazhar’in yegenlerinden Emin Erolçay onun öyküsünü Babaannesi Üftade Hanim’dan dinledigini, Balkan Savasi’nin baslamasi üzerine Trablusgarp Harbi’ne katilan bütün gönüllü subay ve askerlerin Türkiye’ye dönüs yaptiklarini, gemi ile Istanbul’a geldikten sonra savasin cereyan ettigi Trakya’ya nasil gideceklerini arastirdiklarini, tren veya bir baska araçla, öküz ve at arabalariyla cepheye gitmenin sakincali olacagini düsünerek, Istanbul’dan Kirklareli’ne dag yollarindan yürüyerek geldiklerini söyledigini nakletmistir. Isgal altindaki Kirklareli ve Trakya’nin durumunu inceleyen Ahmet Mazhar, Bulgarlar’a ihbar edilmekten korkarak saklandigi tavan arasinda mumu yanar birakarak, yine yürüyerek savasmak üzere Çatalca’daki birliklere katilmistir.

Italyanlarla, Trablusgarp Savasi “Eylül 1911 tarihin baslarinda baslamis, 13 ay sürmüstür. Savasin bitmesi 1912 Ekiminin baslarinda, Balkan Savasinin baslamasi üzerine olmustur. Trablusgarp Savasinda Osmanli Devleti Afrika’nin Akdeniz kiyilarindaki topraklarini ve Ege Adalarini kaybetmistir. Sira Balkanlar’daki yerlerini kaybetmesine gelmistir. Tarihin bu bölümünün yetisen kusaklarca iyi bilinmesi gerekir. Çünkü, Rumeli’nde büyüyen Osmanli Devleti, Rumeli’nde küçülmüstür. 500 yilda elde edip sahiplendigi yerleri bir yilda geri vermistir. Unutmayalim o günkü düsmanlar bugün de düsmandirlar.