19 MAYIS 1919 KADROSUNDA BIR KIRKLARELILI SUBAY

Bunu birkaç yil önce yazmistim. 19 Mayis 1919 da Mustafa Kemal ile Samsun’a çikan 18 kisilik Ordu Müfettisligi Kadrosu içersinde Kirklareli kökenli bir topçu subayi da bulunmustu. Adi Kemal Dogan’di. Küçük rütbeli bir subaydi. Fakat Mustafa Kemal’in, Anadolu’ya geçmesini, yaninda ve emrinde bulunmasini uygun gördügü bir ordu mensubuydu. Bir hatirlatma daha yaparak söyleyelim ki Istanbul eski Belediye Baskanlarindan Ahmet Isvan’in esi Reha Isvan’in babasiydi bu subay. Reha Isvan anilarinda, çocuklugunun Kirklareli’nde geçtigini anlatir. Çünkü babasi Kemal Dogan cumhuriyetin ilanindan sonra uzun yillar Kirklareli Milletvekilligini yapmistir.

Bu vesileyle su bilgiyi de aktarmak istiyorum ki milli mücadele döneminde Mustafa Kemal’in yakin çevresinde bulunan ikinci Kirklarelili ise Dr. Fuat Umay’dir. Dr. Fuat Umay 1915 yilinda Kirklareli’nde Hükümet Doktoru iken Belediye Baskani Muhittin Özenbas, Sevket Dingiloglu ve daha birkaç Kirklarelili ile MÜDAFAA-I MILLIYE CEMIYETI’ni kuranlardandir. Müdafaa-i Milliye Cemiyeti Trakya, Pasaeli Cemiyetinden 3 yil önce Trakya’da kurulmus ilk cemiyettir. Ancak Anadolu’da Milli mücadele basladigi zaman yani 1920’li yillarin basinda Fuat Umay Bolu’da Hükümet Tabibi’dir. Milli mücadeleye bilfiil Bolu’da iken baslamistir. Bolu ve Düzce isyanlarinda Mustafa Kemal’in yakin arkadaslarindan Hüsrev Gerede ile isyancilar tarafindan burada zincire vurulmustur. Düzce’de, Bolu’da KÖR IMAM’in iskencesine maruz kalmistir. 1923 yilinda Cumhuriyet ilan edildiginde Mustafa Kemal onu Kirklareli Milletvekili yapmistir. O sira Kirklareli’nin ikinci milletvekili ise General Sükrü Naili Gökberk’tir.  Sükrü Naili Gökberk ismi simdi Kirklareli’nde bir ara sokakta yazilidir. Kirklarelililer bu ara caddeyi, Sükrü Naili bilirler mi? Sanmiyorum. Oysa Sükrü Naili, Mustafa Kemal’in yakin subaylarindan biridir. Süvari Alayi Komutani olarak Istanbul’a ilk giren odur. 1924 yilinda Mustafa Kemal’in istegi üzerine Kirklareli Milletvekilliginden istifa etmis, ordudaki görevine dönmüstür. Ondan bosalan Kirklareli Milletvekilligine de Lüleburgazli Sevket Ödül seçilmistir. Sevket Ödül 1924 yilindan 1950 yilina kadar Kirklareli Milletvekilligi yapmistir. 1930 da Mustafa Kemal Kirklareli’ne geldiginde ona mihmandarlik (rehberlik) yapmistir. Atatürk’ün, Kirklareli ziyaretini arastirirken Sevket Ödül ile tanismis ve mektuplasmisimdir. Bu ziyaretle ilgili kendisinden bilgiler almistim.

Bir Gençlik ve Spor Bayrami daha geride kalmistir. Mustafa Kemal’in Samsun’da, Anadolu’ya ayak bastiginin 90’inci yili Sali günü coskuyla kutlanmistir. Sayin Vali H. Avni Cos iyi bir zamanlama ile Milli Piyango çekilisinin Kirklareli’nde yapilmasini saglamis, bu vesileyle Kirklareli halkinin coskulu bir 19 Mayis Bayram Gecesi geçirmesini saglamistir. Gerçi bugün 19 Mayis 1919’u Gençlik ve Spor Bayrami olarak kutluyoruz ama bu bayramin bize hatirlattigi bir “1919 TÜRKIYESI” vardir. 1919 Türkiyesi’nin nasil oldugunu Mustafa Kemal Samsun’a ayak bastiginda tanimlamis (tasvir) etmis ve “BÜYÜK NUTUK” bu tanimlama ile baslamistir. 1919 Türkiyesi yer yer isgal altinda, yer yer isyanlar içinde bir Türkiye’dir. Tam bir daginikligin, tam bir karamsarligin, çaresizligin yasandigi bir zamandir. Anadolu’da vatanin müdafaasindan önce kendi tarlasini, yasadigi bölgeyi kurtarmayi, savunmayi düsünen bir halk vardir. Iste 19 Mayis böyle bir Türkiye’yi ve halkini kurtarmak için Mustafa Kemal’in Ya Istiklal Ya Ölüm paralosu ile baslattigi bir Mlli Mücadele’nin ilk ayagi, ilk adimidir. Mustafa Kemal’in bu ILK ADIM’i Türkiye’yi kurtarmis, ulusu bugünlere getirmistir. Bunun bilgisi ve bilinci içersinde olmak zorundayiz.

                                 nazifkaracam@gazetetrakya.com

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol