AKIL ILE INANÇ ARASINDAKI DENGE-LAIK'LIK,

Kaynakça
1- Aksin S. Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakin Tarihi. 3. Baski. Imaj Yayincilik, 1998, Ankara.
2- Çeçen A. Atatürk ve Cumhuriyet. Imge Yay., 4. Baski, 1998, Ankara.
3- Çubukçu I. A. Atatürk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi 2. YÖK Yay., 1986, Ankara.
4- Eroglu H. Atatürkçülük. Olgaç Matbaasi, 1981, Ankara.
5- Eroglu H. Atatürk Hayati ve Üstün Kisiligi. T. C. Kültür Bakanligi Basimevi, 2. Baski, 1994, Ankara.
6- Kili S. Atatürk Devrimi. Bir Çagdaslasma Modeli. Is Bankasi Kültür Yayinlari. 7. Baski, 2000, Ankara.
7- Kili S. Türk Devrim Tarihi. Is Bankasi Kültür Yayinlari, 4. Baski, 2001, Istanbul.
8- Kinross L. Atatürk Bir Milletin Yeniden Dogusu. Altin Kitaplari, 12. Basim, 1994, Istanbul.
9- Kologlu O. Cumhuriyetin Ilk on Bes Yili. Boyut Kitaptan, 1. Basim, 1999, Istanbul.
10- Kongar E. Devrim Tarihi ve Toplum Bilim Açisindan Atatürk. Remzi -Kitabevi, 5. Basim, 1999, Istanbul.
11- Oran B. Atatürk Milliyetçiligi. 5. Baski, Bilgi Yayinevi, 1999, Ankara.
12- Timur T. Türk Devrimi ve Sonrasi. Imge Yayinlari, 5. Baski, 2001, Ankara.
13- Uyar A. Toplumsal Düsünce Isiginda Din ve Laiklik. Toplumsal Düsünce Kültür Yaynlari no3, 2001, Ankara.
14- Uyar A. Irtica Hareketlerinin Amaç ve Boyutlarim, Iç ve Dis Desteklerini Arastirmak ve Laikligi Saglikli Temellere Oturtmak Için Alinacak Önlemleri Tespit Etmek Amaciyla Meclis Arastirmasina Iliskin Önerge. 9 Ekim 1990 tarihli TBMM Genel Kurulu'ndaki konusma. Ve basina yansimasi
Insanoglu dogasi geregi topluluklar halinde birlikte yasar. Birlikte, topluluk halinde yasam ayni zamanda insanlarin birbirlerine karsi hak ve sorumluluklarini gündeme getirmis, akil ve mantik kullanilarak haksizliklar ve suçlar mümkün oldugu kadar azaltilmaya çalisilmistir. Asirlarca süren çabalarin, arayislarin ve çalismalarin bir tek gayesi olmustur. O da baris içinde, kardesçe ve huzurlu bir yasam saglamaktir. Bu nedenle anayasalar, yasalar, yönetmelikler, kararnameler, tüzükler, tamimler yapilmistir. Hâlâ da bu hususta yogun çalismalar yapilmaktadir. Bütün bu çalismalarin neticesinde cinsiyet, renk, din ve mezhep ayriliklarini ortadan kaldiran, akil ile inanç arasinda bir denge kuran yasam biçimine kavusulmustur. Akil ve inanç arasindaki bu denge LAIKLIK'tir.
Laiklik genellikle "Din ile devlet islerinin ayrilmasi" olarak tanimlanir. Bunun anlami ne din devlete ne de devlet dine karisacaktir. Fakat bu kisa tanim maksadi tam olarak açiklamaktan uzaktir. Bu nedenle de art niyetlilerin, dini duygulari sömürerek siyasi ve ekonomik çikar saglayanlarin akil almaz yalanlar uydurmasina, laikligi dinsizlik olarak empoze etmesine ve laik insanlari da, dinsiz olarak göstermelerine yol açmaktadir. Din feodal dönemin tutunma ideolojisidir ve feodal iliskinin henüz kaldirilmadigi/kaldirilamadigi ülkede, devletin dine karisip onu kontrol etmemesi demek, dinin devlete karismasinin kabulü demektir. (11).
Laiklik kavrami genis ve doyurucu bir sekilde Sayin Prof. Eroglu ile Sayin Prof. Kili yapmaktadirlar. Sayin Eroglu'na göre laiklik; dini ve dünyevi otoritenin yek digerinden ayrilmasi, din islerinin kisisel ve özel sayilarak, ferdin vicdanina terk edilmesini ve devletin dinler karsisinda tarafsiz kalarak din hürriyetini saglamasidir. (4) Sayin Kili de laiklik kavramini kapsamli, kolay ve anlasilir bir dille tarif ederek yanlis ve maksatli yorumlarin yapilmasina set çekmistir. Sayin Kili laikligi "Yönetimi, siyasayi, egitimi, devlet, ve toplum yasaminin gerekli kildigi görevleri dinin, dinsel kurallarin etkisinden, tekelinden kurtarmak, devlet isleriyle din islerini birbirinden ayirmak, usu ve bilimi devlet ve toplum yasaminda egemen kilmaktir." (7) seklinde tarif etmektedir.
Laik anlayisa göre devlet dünya islerine hizmet eder ve cevap verir. Din ise fertlerin ruhi (manevi) ihtiyaçlarina hizmet eden bir vasitadir.
Laiklik inanç - akil dengesi arayisinda insanligin buldugu son formüldür. Inanci hakim kilmak amaci ile, kutsal emirlere aykiri olarak zorlamayi, hatta insan öldürmeyi bile geçerli sayan gerilikten kurtulmak, insanlarin inançlarindan dolayi sorgulanmasini engellemek ve en önemlisi inançlari ne olursa olsun insanlarin esit olduklari anlayisini yaratmak aklin en basarili adimi oldu. (9).
Cagdas devletin belirleyici vasiflarinin basinda devletin resmi bir din tanimamasi yani devletin resmi bir dininin olmamasi gelir. Çünkü laik devlette devletin yasalari, uygulamalari bir dine ya da mezhebe göre olamaz. Devlet bütün dinler ve mezhepler karsisinda tarafsiz (1) kalir.
mustafaermis@gazetetrakya.com