ALPULLU ŞEKER FABRİKASININ KURULUŞ HİKAYESİ

Türkiye’de birçok yanlışlar doğru olarak bilinmektedir. Mesela Alpullu Şeker Fabrikasında Atatürk’e köşk inşaa edilmediği halde edilmiş gibi bilinmesi DOĞRU’yu ortadan silip kaldırmış olmaktadır. EVET, Alpullu da Atatürk’e doğrudan bir köşk yapıldığı ya da yaptırıldığı doğru değildir. Orada idarecilerin ve ziyaretçilerin gördükleri köşk gibi yer Alman kökenli fabrika müdürü GUNTER’in evidir. Bildiğimiz kadarıyla Gunter, fabrikanın ilk müdürüdür.
Alpullu Şeker Fabrikası Cumhuriyetin ilk fabrikalarındandır ve 1926 yılında uzun bir sosyal ve ekonomik araştırma sonucu kurulmuştur. Ancak fabrikanın bir başka kuruluş hikayesi daha vardır. Ve bu hikaye çok ilginçtir.
1912 Balkan Savaşı sonrası Saray damadı Enver Paşa, Almanlarla gizli bir Yardımlaşma Anlaşması yapmıştır. Bu anlaşma gereğince Alman subaylar Osmanlı Ordusunu eğitmeye ve hatta yönetmeye gelmişlerdir. Bir bilgiye göre gelen Alman subaylar 800 dolayındadır. O sıra Almanya, Osmanlı Devleti’nin üstünden Ortadoğu’ya inmeye, petrol yataklarını ve Süveyş Kanalını ele geçirmeye çalışmaktadır. Nitekim onlar Türkiye’de iken Birinci Dünya Savaşı çıkmış, Osmanlı orduları Çanakkale, Yemen çölleri, Bağdat-Basra, Sarıkamış ve Galiçya gibi cephelerde savaşmış ve sonuçta savaşı kaybetmiştir. Bu nedenle de Çanakkale savaşını idare eden Alman, Macar mareşal ve generalleri ordu birlikleri ile birlikte Trakya’nın içlerine çekilmişler, hatta sahipsiz kalmışlardır. Toplandıkları Lüleburgaz ve Babaeski’de onlara yöre halkı bakmıştır. Halkın bu yardımlarından son derece memnun kalmışlar, Almanya’ya döndükten sonra dahi Trakya halkının yardımseverliğini unutmamış, anlatıp durmuşlardır. Almanya’ya dönerlerken de Osmanlı Ordusunun Mustafa Kemal’e teslim edilmesini Padişah’a tavsiye etmişlerdir.
Mustafa Kemal’in milli mücadeleyi, İstiklal Savaşını kazanması, Cumhuriyeti ilan etmesi Almaları ve özellikle Osmanlı Ordusuna komuta etmiş yaşlı Alman subaylarını son derece memnun etmiştir. Türkiye’ye bir iyilik yapmak, Trakya’da mesela Babaeski ve Lüleburgaz tarafında bir Şeker Fabrikası kurulmasına yardımcı olmak istemişlerdir. Mustafa Kemal de bu davranışa sıcak bakmıştır. Uzun tarımsal, iklimsel ve ekonomik araştırmalardan sonra fabrikanın Alpullu’da kurulmasının uygun olacağı kararına varılmıştır. Ve fabrika Alman ve Macarların, Trakya halkının ve iş adamlarının, cumhuriyet hükümetinin yardımları ile, zamanın parası ile 2.5 milyon liraya kurulmuştur. Alman mühendislerin nezaretinde üretime başlamıştır. Fabrikanın kuruluş aşamasında da bulunmuş olan Alman kimya mühendisi Gunter fabrikanın ilk müdürü olmuştur. Ona köşk gibi bir ev yapmışlardır. Yıllar sonra Gunter’in lojmanı Mustafa Kemal’in köşkü olarak söylenmeye başlanmıştır. Kaldı ki Mustafa Kemal bu köşk gibi lojman da kalmamış, bir iki defa uğramıştır. Bildiğimiz kadar 1908 Hareket Ordusu 1912 Balkan, 1915 Çanakkale Savaşları sırasında Trakya’ya gelip gitmiş, 1928’de Tekirdağ, 1930 Kırklareli ve Edirne ziyaretleri sıralarında ve daha sonra 1937 Manevralarında Trakya’ya gelmiştir.