1930 yilinda dünya ekonomik krizini ve çok partili hayata geçis denemesinin sonuçlarini görmek için Atatürk üç ay süren bir Anadolu Gezisi’ne çikmisti. Bu gezi dönüsü bir süre Istanbul’da kaldiktan sonra 19 Aralik 1930 tarihinde trenle Trakya Gezisi’ne çikti. Ilk duragi Kirklareli oldu. Trakya’da önceligi Kirklareli’ne vermesinin birkaç nedeni vardi.
Bu geziden kisa bir süre önce kapanan Serbest Cumhuriyet Partisi’nin katildigi Belediye seçimlerinde Trakya’da bazi yerler ve Kirklareli Atatürk’ün partisi olan CHP’li adaylara oy vermemisti. Trakyalilarin bu muhalefeti Cumhuriyet’e karsi degil, hükümetin birtakim uygulamalarina karsi idi. Bu nedenle Atatürk Trakya’da, basta Kirklareli olmak üzere bazi yerlerin muhalefetini DEMOKRATIK MUHALEFET olarak bulmustu. Kirklareli’nde Demokratik Muhalefeti yerinde görmek üzere 20 Aralik da trenle Kirklareli’ne gelmisti.
Atatürk, Kirklareli’nde çesitli kurum ve kuruluslari ziyareti sirasinda yaptigi konusmalarda ülkenin üç sorununu öne çikardi. Bunlardan biri Fethi Okyar’in Genel Baskanligini yaptigi Serbest Cumhuriyet Partisi Denemesi, ikincisi Yerli Mali üretmenin ve kullanmanin kalkinmadaki önemi, üçüncüsü, Kültür ve Uygarlik kavramlarinin açiklanmasi. Atatürk öncelikle bunlar üzerinde durmustur.
Kirklareli’nde Demokratik Muhalefeti bulmaktan son derece memnun olan Atatürk, hatira defterlerine yazdigi izlenimlerinde bunu dile getirmistir. Atatürk, Kirklareli’nde Türk Ocaklarinin kapanacagi, Yerli Mali Haftalarinin baslayacagini da isaretlerini vermistir. Serbest Cumhuriyet Partisinin katildigi Belediye seçimlerinde Türk Ocaklarinin politize olduklari sonucuna varmistir. Bunlarin yerine kafasinda düsündügü HALKEVLERI PROJESI’ni 1932de yürürlüge koymustur. Halkevleri ve Halkodalari bütün kesimlerin kendilerini serbestçe ifade edecekleri, kendilerini yetistirip gelisrtirecekleri yerler olarak düsünmüstü.
Atatürk, Kirklareli’nde en önemli konusmasini, bir konferans niteliginde, Türk Ocagi’nda yapmis, burada söyledikleri ile KÜLTÜR DEVRIMI’ni baslatmistir. Atatürk, kültür ile uygarligin ayri seyler olmadiklarini, kültür, okumak, okudugunu anlamak, anladigini yorumlamak ve yeni bir senteze, yeni bir bilgi ve kültüre gitmek olarak gördügünü söylemistir. Türkler, Bizanslilar’dan daha kültürlü olduklari için Istanbul’u aldiklarina dikkati çekmistir.
Atatürk, Kirklareli’nde Yunanistan’a da bir mesaj vermistir. Trakya isgal altinda iken 1921 de Kirklareli’ne gelen Yayla semtindeki Rum Okulu meydaninda toplanan halka, Trakya’nin Büyük Yunanistan’in bir parçasi oldugunu söyleyen Yunan Krali Konstantin’e 9 yil sonra bu okulu ziyaret etmekle yanit vermistir. Kirklareli’nde bir gece kaldiktan sonra Edirne’ye gitmistir.
Atatürk, Edirne’de iken Trakya gezisi yarida kalmistir. Edirne’de kaldiginin üçüncü günü Türk Ocaginda konusmaya hazirlanirken Basbakan Ismet Inönü’den aldigi bir sifre ile Yedeksubay Ögretmen Mustafa Fehmi ile birlikte Bekçi Hasan ve Åzevki’nin mürteciler tarafindan sehit edildikleri haberini almistir. Burada yapacagi konusmayi, “Ankara’ da çok önemli devlet islerim çikti” diyerek iptal etmis, 25 Aralik 1930 tarihinde Edirne’de Trakya gezisini yarida keserek, Babaeski üzerinden, trenle Istanbul’a dönmüstür.
Telgrafla Basbakan Inönü’yü, Içisleri bakanini, Genel Kurmay Baskani Maresal Fevzi Çakmak ile ordu komutanlarini, Ordu Müfettisi Fahrettin Atalay’i olaganüstü toplanti için Istanbul’a çagirmistir. Gece yarisi sona eren bu toplantidan sonra sabahi beklemeden Inönü’yü Ankara’ya, hükümetin basina, Ordu Müfettisi Fahrettin Altay ile Mustafa Muglali Pasa’yi Menemen’e göndermistir. Mustafa Muglali Pasa Menemen’de Istiklal Mahkemesi Baskani olmustur. Naksibendi Tarikatina mensup ikibin kisi tutuklanmis, 28 kisi idam dahil, çesitli cezalara çarptirilmislardir.
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol