ATATÜRK DÖNEMINDE "TEK PARTILI CUMHURIYET" ÜZERINE

Mahmut Gologlu'nun bir yazimda üç kitabindan söz ettigimi hatirliyorum. Saniyorum yazinin üzerinden çok zaman geçti. Kirklareli'nin yetistirdigi aydinlardan degerli Doktor Zafer AKSÖZ, Mahmut Gologlu'nun Is Bankasi yayinlari arasinda çikan "TEK PARTILI CUMHURIYET" kitabini imzalayip vermesi üzerine Gologlu'nun kitaplarina bir daha dönüs yapmayi uygun buldum. Toplam 1440 sayfalik bes kitap Cumhuriyet Dönemi'ndeki olaylari anlatmaktadir. Bu baglamda Sayin Zafer Aksöz'ün verdigi kitap Atatürk zamaninin 1931-1938 yillarini kapsamakta, bu yillarda meydana gelen olaylari anlatmaktadir. Gologlu'nun 1920 yilindaki olaylari anlatan birinci kitabinin adi "ÜÇÜNCÜ MEÅzRUTIYET"tir. Ikinci kitap ise 1921-1922 yillarindaki gelismeleri anlatan "CUMHURIYETE DOÄzRU" adini tasimaktadir. Üçüncü kitap da 1923 yili ile ilgili olarak "TÜRKIYE CUMHURIYETI" adini tasimaktadir. Kitap tamamen Cumhuriyetin ilanindan önce ve sonrasinda cereyan eden olaylari ve gelismeleri anlatmaktadir. Mahmut Gologlu'nun dördüncü kitabi 1924-1930 yillari arasinda yapilan "DEVRIMLER VE TEPKILERI"ni söz konusu etmektedir. Bilindigi üzere ATATÜRK, devrimlerin büyük çogunlugunu ve en önemlilerini 7 yil içersinde gerçeklestirmistir. Yani Osmanli Düzeni 7 yil içersinde tasfiye olmus, yerine "YENI TÜRKIYE'NIN DÜZENI" oturtulmustur. Dr. Zafer Aksöz'ün verdigi kitap Cumhuriyetin Tek Partili yillarini anlatmaktadir.
Mahmut Gologlu'nun "Tek Partili Cumhuriyet" kitabindan sonra çikacak olan "1939-1945 MILLI ÅzEF DÖNEMI" ve bunu takip edecek olan kitap ise "1946-1950 DEMOKRASIYE GEÇIÅz" adini tasiyacaklardir.
Cumhuriyetin Atatürk ve Inönü yillarini ögrenmek isteyenler için bu kitaplar son derece yararlidirlar. Mesela bizim 1946 yilinda çok partili hayata nasil geçtigimizi bilen çok az insan vardir. Atatürk'ten sonra Türkiye'yi 12 yil idare etmis, ilk ve son sözü söylemis olan Milli Åzef'in kendi istegi ve iradesi ile demokrasiye geçis yapmasi bugün Arap dünyasinda cereyan eden trajik halk hareketlerinin isiginda ders alinacak tarihi bir olaydir. Inönü, iktidarini halka teslim etmis, sonraki gün esi ile birlikte halkin içine girerek, halktan biri olmustur. Bu bakimdan Ismet Inönü Türk demokrasisinin babasidir. Bugün iskambil kagidi gibi koltuklarindan devredilen Arap liderleri ya tarihi bilmediklerinden ya da Mustafa Kemal ile Inönü'yü sevmediklerinden adini anmazlar, "Onun gibi iktidari halka teslim edelim" demezler.
Mahmut Gologlu'nun kitaplari Türkiye Cumhuriyeti'nin destansi bir öyküsüdür. 1920'den bugüne gelinceye kadar neler olmus, neler yapilmis bir bir anlatilan bu kitaplar yakin geçmisini ögrenmek isteyenler için bir el alti kitabidirlar. Ben bu kitaplari 1970 yilinda alip okumusum. Önemli olaylar üzerinde durup düsünmüsüm ve satirlarin altini çizmisim. Mesela Kirklareli'ni ilgilendirmesi bakimindan askeri bir Su Gemisi'ne PINARHISAR adinin verildigini buradan ögrenmisimdir. 1918'de Mondros Anlasmasi'nin imzalanmasi ile Ikinci Mesrutiyet'in sona erip, ÜÇÜNCÜ MEÅzRUTIYET DÖNEMI'nin basladigini, bu dönemin de Cumhuriyetin ilani ile sona erdigini yine bu kitaplarda yer alan bilgilerden ögrenmekteyiz.
Eski Yunan devlet adamlarindan SOLON, "ÖÄzRENE ÖÄzRENE IHTIYARLIYORUZ" der. Ne kadar dogru bir söz. Insan okudukça eski bilgilerin üstüne yenilerini koyuyor ve ögrenme ömür boyu devam ediyor. Türkiye Cumhuriyeti'ni kuranlarin Arap liderlerinden yüzyillar boyu önde ve ilerde olduklarini ögrenmek bize onur ve gurur veriyor.
Sayin Doktor Zafer Aksöz bu yaziyi yazmama vesile olan kitabi verdigi için kendisine tesekkür               ederim.

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol