AYDINLIK, BİRAZ DAHA AYDINLIK

Yetişen Cumhuriyet Kuşakları, Cumhuriyet kurum ve kuruluşları hakkında ne kadar bilgi sahibidirler bilmiyorum. Belki de hiç bilgileri yoktur. Örneğin, Yeni Kuşaklar Atatürk'ün HALKEVLERİ ve KÖY ENSTİTÜLERİ hakkında bilgi sahibi değildirler. Belli ki onlara bu kültür ve eğitim kurumlarını anlatan olmamış. Oysa bu kurum ve kuruluşlar dünyaca takdir görmüş, geri ülkelere tavsiye edilmişler. Türk Zekası'nın buluşudur.
Ben Atatürk'ün kurduğu Halkevleri'ni görüp yararlanmış, 1960 yılı ortalarında kurulan İkinci Dönem Halkevleri'nde ise yöneticilik yapmış biriyim. Köy Enstitüleri'nde yetişmiş emekli bir eğitimciyim.
Tekrar etmek isterim. Köy Enstütileri ve Halkevleri Türk Zekası'nın harika bir buluşudur. Cumhuriyet'in ilanından sonra ülkemizde bir eğitim ve kültür kazanımı olmuşsa bu Halkevleri ve Köy Enstitüleri sayesinde olmuştur. Ne yazık ki halkın eğitimizden ve bilgilenmesinden korkanlar 1950 yılında çıkardıkları bir yasa ile onları kapatmışlardır. Oysa Halkevleri ve Köy Enstitüleri ülkeye çok yararlı hizmetlerde bulunmuşlardır. Yıllarca Halkevleri ile ilgili not eğitim bilgileri, bugün de paylaşmak isterim. Buna göre Halkevleri Köy Enstitüleri Kültür ve eğitim anlamında çok başarılı görmüşlerdir. Dünyanın büyük eğitimcileri bu kurumları takdir etmişlerdir.
Yeni Cumhuriyet İdaresi ümmet topluluğunda millet toplumuna geçişte devrimin gerek ve gerekçelerini anlatmak, amacına ulaşmak için Halkevleri çatısı altında bilgilenmeye ihtiyaç duymuştur.
Halkevleri ulusal zihniyete uygun düşmek şartıyla her fikrin ve kanaatin mekanlardır. Halkevleri Mustafa Kemal'in yaptığı devrimleri anlatmak bakımından önemli rol oynamışlardır.
Türkiye'nin bütün şehirlerinde Halkevleri, kasaba ve köylerinde ise Halkodaları vardı. Ülkemizde çıkan gazeteler, dergiler, kitaplar buralara devlet tarafından gönderiliyor, halk da onları okuyor, bilgileniyordu. Yetenek ve becerileri olanlar oralarda yani Halkevleri'nde faaliyet yapabiliyorlardı. Toplantılara, konferanslara gelmek bedava idi. Valiler dahil, Cumhuriyet'in memur ve idarecileri Halkevlerine geliyor, halkla beraber oluyorlardı. Her yerde olduğu gibi Halkevlerinde'de kadın, erkek eşitliği vardı. Yalnız bu faaliyetler değil, Halkevlerin'de 9 çeşit faaliyet ve çalışma yapma imkanı vardı. Spor dahi buna dahildi. Ama 5 bin Halkevi ve Halkodası'nı kapattılar. Niçin kapattıkları dahi konuşulmadı, sorulmadı, tekrar açılmaları konuşulup düşünülmedi bile. KAPATTILAR İŞTE.
Köy enstitüleri köylere öğretmen yetiştiren eğitim öğretim kurumları idiler. Orada kafası bilgi, eli becerikli insanlar yetiştirilip köylere gönderiliyordu. Onlar hem öğretmen, hem marangoz, hem dülger, hem demirci, hem yapıcı, hem sağlık memuru idiler. Köy Enstitüleri'nde öğrenciler kendilerine bina yapıyorlardı. Okulun ahırlarında hayvan bakıyorlardı. Okulların bahçeleri ve tarlaları vardı. Ekip biçiyor, sebze yetiştiriyorlardı. Okullarda spor çok ileri idi. Öğrenciler maraton koşuyorlardı. Dünyanın beğendiği bu okulları da kapattılar. Niye kapattılar? Kapatılma nedenleri, onları kapatanlar biliyordu. KAPATTILAR İŞTE…