CUMHURİYETİN İLK TARİHÇİLERİNDEN FUAT KÖPRÜLÜ

Prof. Dr. Fuat Köprülü'yü yeni kuşaklar bilmezler. Oysa Fuat Köprülü Cumhuriyetin ilk tarihçilerindendir. Köprüler sülalesinden gelmektedir. Yanlış bilmiyorsam üniversite okumamıştır. Lise öğrenimi ile birçok dünya üniversitesinden Fahri Doktorluk ve profesörlük payesi almıştır. Prof. Dr. Fuat Köprülü, bilimsel çalışmalarını bırakarak 1945 yılında siyasi hayata atılmış, Demokrat Parti kurucuları arasında yer almıştır. Daha sonra Demokrat Parti Genel Başkanı, Başbakan Adnan Menderes Hükümetlerinde Dışişleri Bakanı olmuştur. Bilim ve siyaset adamı olarak demokratik mücadelede önemli rol oynamıştır.
Dünya çapında üne sahip olan Fuat Köprülü, zengin kitaplığı ve arşivi ile tanınmıştır. Yeni kuşak tarihçiler ondan çok şey öğrenmişlerdir. Osmanlı Devleti'nin kuruluşunu gerçeğe en yakın biçimde yazan ve kitaplaştıran o olmuştur.
Fuat Köprülü kütüphanesi ve arşivi zengin bir bilim adamıdır. Rivayet ederler ki devlet arşivlerinde olmayan bilgi ve belgeler Fuat Köprülü'nün arşivinde ve kütüphanesinde vardır. 1966 yılında hayata veda ettiğinde geride oğlu, Prof. Dr. Orhan Köprülü'ye bırakmıştır.
Fuat Köprülü modern bilim anlayışı olan tarihçi idi. Atatürk'e yakın birisiydi. Genç tarihçilere örnek olacak çalışma disiplini olan alimdi. Yani bilge bir kişiydi. Ancak Dışişleri Bakanlığı'nda pek başarılı değildi. Kıbrıs'ta Rumlar olaylar çıkarmaya başladıklarında gazetecilerin "Kıbrıs'ta nasıl önlemler alacaksınız" diye sorduklarında, "Türkiye'nin Kıbrıs diye bir davası yoktur" demişti de herkesin ağzı açık kalmıştı. Çünkü bir tarih bilgini bu yanlışı yapmazdı.
Prof. Dr. Fuat Köprülü, Atatürk Dönemi'nde çok faal bir tarihçi idi. Türk Tarih Kurumu'nda da saygın bir yeri vardı.
Köprülü Yassıada'da yargılanan Demokrat Parti Milletvekilleri arasında var mıydı şimdi pek hatırlamıyorum. Ancak oğlu Prof. Dr. Orhan Köprülü yazılarındaki üslubu değiştirdi. Atatürk, İnönü yıllarına göndermeler yapmaya, küs davranmaya başlamıştı. Oysa Cumhuriyet'te okunan bir yazardı.
Osmanlı Devleti'nin ünlü idareci ailesinden gelen Prof. Dr. Fuat Köprülü öleli 47 yıl olmuştur. Bugüne, ülkemizde çok seçkin, çok değerli tarihçiler yetiştirmiştir. Fakat Fuat Köprülü’nün yeri hala boştur. Yeri doldurulamamıştır. Köprülü'nün en büyük avantajı Osmanlı Devleti'nin ünlü bir ailesinden tarihe ait bilgi ve belgelerle, zengin bir kütüphane ile gelmiş olmasıdır. Köprülüler Ailesi, Osmanlı Devleti'nde önemli rol oynamış bir ailedir. Bu durum Fuat Köprülü'nün lehine yazılacak bir husustur. İnsanın dünyaya çalışacağı imkanlarla gelmesi önemli bir olaydır. Ne diyelim, bulursanız Köprülü'nün "OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞU" kitabını okuyun.