DÜNYADA İKİ OLAY İKİ HABER

Matbaa yeni Baskıevi, Basımevi bulunmazdan önce ( ki matbaa 1500'lü yılların ilk yarısında bulunmuştur) gazete türü Haber Bültenleri el yazması olarak çıkardı. Kitaplarda öyle yazılırdı.
Bu yüzden yazılanlar, gazete olsun, kitap olsun, sınırlı sayıda idi ve bunlar belli kişilerin, özellikle devleti yönetenlerin ellerinde kalırdı. Onlar da büyük kentlerde oturdukları için onların kütüphaneleri olurdu ve bu kütüphanelerden yararlanmak çok seçkin insanların elde ettikleri imkânlardı. Haber bültenlerini yazacak eli kalem tutan insanların bulunmadıkları kasaba ve köy gibi yerlerde önemli haberler halka minarelerden, sokak ve cadde spikerleri tarafından sesli olarak duyurulurdu. Bu yüzden insanların yaşadıkları yerlerde ve dünyada haberleri öğrenmeleri çok zordu ve çok gecikmeli olurdu. Bu tür haberciliğe "ŞİFAİ
(SÖZLÜ) HABER" denilirdi. Birileri haberin kaynağıdır, bir yerde duyduğunu söylemiştir, haber de böyle sözlü olarak yayılmaya, uzak diyarlara ulaşmaya başlar. Mesela benim ailemin yaşadığı Poyralı Köyünde ATATÜRK'ün öldüğü halk tarafından iki gün sonra duyulmuştur. Başka köylerde daha geç duyulması normaldir.
Gazetecilikte HABER varsa, gazete de vardır. Bu nedenle gazeteyi önce haberler okutur. Çünkü olaylar haberin içindedir. Tabi olay varsa haber de vardır. Haberciler, haberin peşindedirler. Gazetecilikte klasik örnektir, bir köpeğin insanı ısırması haber değildir, fakat bir insanın köpeği ısırması haberdir. Çünkü dünyada, toplum hayatında az rastlanan bir olaydır. Geçen gün Zaman Gazetesinde böyle ilginç bir haber vardı. Haber Bulgaristan'ın Başkenti Sofya'dan Beynur Süleyman tarafından dünyaya geçilmişti. Zaman Gazetesi haberi " YARGIÇLARLA BİRLİKTE DEVREN SATILIK MAHKEME" olarak vermişti. Haberin içeriği şöyleydi:
" Bulgaristan'daki Anayasa Mahkemesi satışa çıkarıldı. Yayınlanan ilana göre, 4 Kasıma kadar geçerliliği bulunan ürünün ( ürünün adı haberde okunmuyor) fiyatı şu ana kadar 250 Bin $ ulaştı. Şimdiye kadar açık arttırmaya 22 kişi katılırken, fiyatın 115 kere attırıldığı öğrenildi. İlanda yargıçların isimleri ve telefon numaraları da veriliyor. İlginç, ilanın, Anayasa Mahkemesi'nin geçtiğimiz haftalarda Hak ve Özgürlükler Hareketi vekili Delyan Peevski'nin yeniden milletvekili olabileceği kararıyla yakından ilgili olduğu tahmin edilmektedir."
Bu haber teknik bakımdan ve anlaşılır olmaktan biraz uzak kaleme alınmıştır. Gazete, okuyucusuna haberi anlaşılır biçimde vermesi gerekir. Benim anladığım halen mahkeme tarafından kullanılan yerin kiracısı ile birlikte satışa konulmuş olmasıdır. Mülk değiştirecek fakat mahkeme çalışmalarını sürdürecektir.
İkinci haber biraz sıradan haber olmakla beraber ilginç tarafı bir zamanlar otoritesiyle, karizmatiği ile Yugoslavya'yı elinde tutan TİTO'nun eşinin( Demir Leydi'nın) Cesaret Madalyaları mezarından çalınmış olmasıyla ilgili, Tito'nun dul eşi Yovanko Broz Cumhurbaşkanı Tito kadar güçlü bir kadındı. Bu kadın geçen hafta ölmüş, Belgrad da devlet töreni ile Yugoslavya tarihi Müzesi'nde toprağa verilmiş. Haberden anlaşıldığı kadar madalyalar müzeden çalınmıştır. Olay Tito'nun mirasçılarının madalyaları istemeleriyle ortaya çıkmıştır. Yuvanko Broz İkinci Dünya Savaşı sırasında faşistlere karşı Yarbay rütbesiyle savaşmış bir kadın olarak tanınmıştır. Dünyanın sancısı var, dakikada bir haber doğuyor.