DUR, DÜŞÜN

Adnan Adıvar, ünlü edebiyatçı, roman yazarı Halide Edip Adıvar'ın eşidir. Milli Mücadele'ye katılmış, bu süreçte Sağlık Bakanlığı da yapmıştır. Asıl mesleği hekimlik olmasına karşın daha çok Fikir Adamı olarak tanınmıştır.
Adnan Adıvar'ın Fikir Adamlığı, kitap yazarlığı yanını anlatmadan önce Cumhuriyetin ilanına kadar Mustafa Kemal Atatürk'ün yanında olan Adıvar ve eşi Halide Edip Adıvar, Cumhuriyet ilan edildikten sonra Türkiye'yi terk edip, Amerika'ya gitmiştir. Devlet ve Devrim adamı Mustafa Kemal Atatürk'e muhalif olduğu söylenir. Nitekim Atatürk öldükten sonra eşiyle birlikte Türkiye'ye dönmüştür. Adnan Adıvar'ın bu yanı daha sonraki yıllarda eleştiri konusu olmuştur. Atatürk'e muhalefete, siyasi hayata atılmasına engel olmuştur. Eşi Halide Edip Hanım, Milli Mücadele'nin başlangıcında, İstanbul'dan Ankara'ya gitmiş, Mustafa Kemal'in yanında yer almış, cephelerde bulunmuş, ONBAŞI Rütbesi kazanmıştır ama tarihe Mandacı ve Atatürk'e muhalif kişi olarak geçmiştir. Bu ayracı açıp kapadıktan sonra Adıvar'ın Fikir Adamlığı’na geçiş yapabiliriz.
Dr. Adnan Adıvar, benim gençliğimde okuduğum Fikir Adamlarından, düşünürlerden biridir. Bu süreçte genellikle Din ve Bilim üzerinde durmuş, geniş ve zengin kültürü, bilgisi ile bu iki konunun birbirlerine karşı olmaları üzerinde yazılar yazmıştır. Cumhuriyet Gazetesi'nde yazdığı yazılar Türkiye'nin aydınları tarafından ilgiyle karşılanmıştır. Yazmış olduğu değerli kitapları arasında DİN VE BİLİM olan iki ciltlik kitabı tarih boyunca Din ve Bilim tartışmalarının bir çeşit tarihi gibidir. İNANÇ ve AKIL, BİLİM onun bu kitabında epey aydınlığa kavuşmuş gibidir. Bu kitabını tavsiye ederim.
Adıvar'ın "DUR, DÜŞÜN" kitabı sanki yazdıkları üzerinde okuyucunun dikkatle düşünmesini isteyen ve tavsiye eden bir eserdir. Kitapta Cumhuriyet Gazetesi'nde yazdığı yazılardan 60 kadarı yer almaktadır... Kitap Dr. Adnan Adıvar'ın geniş bilgi ve kültürünü yansıtmaktadır. Buna göre bilgiye ihtiyaç duyanlar bu kitapla birlikte Adıvar'ın DİN VE BİLİM adlı kitaplarını öncelikle okumalıdırlar.
Adnan Adıvar, Amerika'da yaşarken ATOMUN BABASI dedikleri Albert Einstein'i tanımış, onunla dost olmuştur. Almanya kökenli bir atom bilgini olan Einstein’ı, 1930'lu yıllarda Başbakan İsmet İnönü, Türkiye Üniversitelerinde çalışmaya çağırmıştır. O sıra Almanya'da Hitler Faşizmi aydınlar ve üniversiteler üzerinde baskı kurmuştur. Bu baskı sonucu Almanya'dan ayrılmak isteyen Bilim Adamlarını Atatürk Türkiye'ye kabul etmiş, onların Türkiye'de bilim yapmalarını sağlamıştır. Einstein, Türkiye'ye gelmemiş ama Adnan Adıvar ile dostluğunu sürdürmüştür. Adnan Adıvar bir yazısında Einstein'e yaptığı ziyareti anlatır. Bilim insanlarının da kapıyı açıp odadaki farenin dışarı çıkmasını sağlayacakları yerde, fareyi geçemeyeceği bir delikten dışarı çıkarmaya çalıştıklarına örnek bir olayı anlatır. Bu yüzden Einstein'in çalışma yerinde, kapıda beklediğine, kan ter içinde kalan Einstein'in fareyi içerden çıkaramadığına, sonunda kapıyı açmak zorunda kaldığına dikkati çeker.