-EDEP-

Bir Düzeltme 08 -08-2007 tarihli ÖNADIM GAZETESI'nde, Kirklar'dan adli kösede yayinlanan "Ey Dost" adli siirimin kita bitislerinin "Alti da ates, üstü de ates" olarak yazilmasi gerekirken yanlis oldugunu düzeltirim. Özür diliyorum.
Edep, terbiye, güzel ahlak, görgü kurallarina uygun davranmak diye tarif edilebilir. Marifetin birinci kurali, kötü hal ve hareketlerden uzak olma durumu yani o meshur bir söz var ya "Eline, beline, diline sahip olmak" tam tarif olarak görülmektedir. BU konuya uymayanlari onurlu, çagdas insanlar uyari ve yazarak anlatirlar. Aile de baslayan bir güzellik ve yasamda kullanilmasinin mutluluk verecegi kuraldir. Insanin yasadigi her yerde uygulanmasi geregi bir çagdasliktir. Edep sahibi olmak yüce bir vasiftir.
Kötü hallerden uzak durmak, karsisindakine saygi duymak geregi sarttir. Dogru düsünen insanlara göre, hizmetteki edep, hizmetin kendisinden daha degerlidir. Bu kural her kisi için geçerlidir. Edep kapsaminda üç sey çok ama çok önemlidir. Tabiki edepsizlere bir sey demiyorum. Onu Allah islah etsin.
a) Hirsizlik yapmamak, kan akitmamak, anlaminda barisçi, cana yakin, saygin, hosgörülü olmakla kullandigi aletleri iyilik ve de yardimda kullanmak. Her seye "beyaz bakmak" gerek.
b) Yalan söylememek, sözle insanlari birbirine düsürmemek, insanlarin hakkinda yalan ve dedikodu yapmamak geregi vardir. Söz güzelligini yaratmak ve yararli hale getirmektir.
c) Nefsine sahip olmak, yanlis hareketlerden uzak durmak (haksiz saldiri) anlayisi içinde bulunmak geregi vardir. Gönülsüz bahçeye girilmeyecegini bilmek geregi vardir.
Yani degerlendirme yaparken "Edepli" veya "Edepsiz" diye ayirt etmekle, nasil bir insanla karsi karsiya oldugumuzun farkinda olmamiz gerekli. Arastirmalara göre edepsizlerin-edeplilere göre oranini yazilmayacak kadar sasirtici.
Ben etrafimdaki insanlardan çok seyler ögrendim. Yanimizda, yöremizde, bir sekilde bu model insanlara rastlariz. Iyi ve kötü farkini anlamak için, olayin veya kisinin üzerine düsüncelerinizi yogunlastirmaniz yeterlidir. Her kisi iyi olamaz. Her kisi kötü de olamaz ancak bu tip modeller bizlere iyi ve dogrunun ne oldugunu göstermek için vardirlar.
Türk gelenek, görenek ve yasam kurallarinda EDEP çok önemlidir. Edep bu güne kadar kisa yazilarda veya ilimce yazilmis olmasina ragmen, her kisinin anlayacagi "halkin kullandigi ana diline göre" yazilmadigi, hatta bu konu üzerinde belirli kesimlerin titizlikle durdugunu görürüz (yerel-marjinal kültürler). KISI KENDI KENDINI YARGILAMALIDIR. Isterse onurlu ve çagdas insan olmayi.

IBADET
Illa ki sakla
Hediye verdi
Sevmeyi sevilmeyi
Kirmizi ile isaretledi
Mutlulugun kalemiyle yazdi
Seni bana
Beni sana ibadet olarak.
UZUN YOL
Mustafa ERMIS
mustafaermis@gazetetrakya.com