EVLENME ve EVLILIK - IV

Hukuk bakimindan evlenme ve evlilik; Kadin ile erkek arasindaki cins farki, her insanda bulunan " soyunu sürdürme " içgüdüsü, erkekle kadini birlesmeye yöneltmistir. Insanlik, bu birlesme zorunlulugunu düzenlemeyi, ona özel bir manevi deger kazandirmayi kaçinilmaz bir olay saymistir. Bundan dolayi da, evlilik kurumu tarihin en eski, belki de ilk hukuki bagi olmustur. Evliligin gerek kisi, gerekse toplumun hayatindaki önemi, bu kurumun ayrica uluslararasi tüzüklerle düzenlenmesini zorunlu kilmistir.
" Evlilik " aralarinda maddi, ruhi yakinlik bulunan kadinla erkegin, hayatini sürekli; olarak birlestirmek amaciyla, toplumunda onayini alarak kurduklari birliktir. Diye tarifi mümkündür. Ancak simdilerde evlenenlerin bazilari hiç kimseye sormadan rahat bir sekilde evlenebiliyorlar. Tabiki resmi olarak. Yeri gelmisken, dini nikahlar da yapilmakta olup yasal yönü yoktur.
Hukuk bakimindan "evlenme" ise, evlilik birligini kurma amaciyla, birbiriyle evlenecek olan ve evlenmeye yetkili bulunan bir kadinla bir erkegin, kari - koca olarak birlesmek üzere, mesru, ortak bir hayat kurmalaridir.Diyebilirim.Birbirleriyle evlenmek isteyen kadinla erkek, bu konudaki istek ve kararlarini evlendirme memurunun önünde, açikça karsilikli olarak bildirirler. Bunun üzerine memur, evlenme isleminin yapildigini ilan eder. Bu bildiri iki ergin tanigin önünde yapilmasi gerekir.
Memur, evlenmeyi ilan ettikten sonra, evlilik islemi tamamlanmis olur. Evlendirme memuru, bundan sonra da kari-kocaya, evlendiklerini belirten bir belge verir. isteyenler ayrica dini tören de yaptirabilirler. Ancak bu dini tören evlenmenin zorunlu ögelerinden sayilmaz. Evlendirme memurunun yazisi üzerine, evlenme islemi, iki tarafin nüfus kayitlari üzerine de islenir.Nisanlanma-Evlenmede ilk adimdir. Nisanlanma, evlenme amaciyla olur.
Nisan manevi bir bagdir. Taraflara birbirlerini evlenmeye zorlama yetkisini vermez. Erkek 17, kadin 15 yasini tamamlamadikça evlenemezler. Yargiç olaganüstü durumlarda, pek önemli nedenlerle, 15 yasini tamamlamis bir erkegin 14 yasini bitirmis bir kadinla evlenmesine izin verebilirse de, bu ancak iki tarafin ana babalarinin izniyle olabilir. Tabiki yeni yasalar ve düzenlemeler vardir ama mutlaka aile birliginden yana, olarak çikarilmistir.Akil hastalari evlenemezler. Kisitlilar ise ancak vasilerinin muvaffakatiyla evlenebilirler. Dede, ya da nineyle torunlarin; ana - babalarla evlatlarin, anababa bir, ya da baba bir ya da anabir kardeslerin - amca, dayi hala, teyze ile yegenlerin, kari kocadan birinin ötekine ait evlatlarla evlenmeleri yasaktir. Bunlar arasinda evlenme olsa bile, geçerli sayilmaz.
Yeniden evlenmek isteyen bir kimse, önceki evliliginin kalktigini ispat etmek zorundadir. Taraflardan biri hata, hile, ya da tehditle evlendirildigini ileri sürerse, konulan zaman içinde süreyi geçirmeden mahkemeden evliliginin bozulmasini isteyebilir. Evlenmenin yargiç karari ile bozulmasina da "bosanma" denmektedir. Bozulma (butlan) yargicin ancak dört nedenden birinin sabit görülmesiyle bosanmaya karar verir.
1- Zina.
2-Cana kasit ya da pek kötü davranis.
3-Rezil edici suç, haysiyetsiz hayat sürdürme.
4-Aile yuvasinin terk edilmesi.
Diger önemli miras, aile reisligi, çocuklarin durumlari ve halleri, kadinin kocasinin soyadini tasimasi vs gibi yorumlar degisen yasalarca en güzel bir sekilde anlatilmaktadir.Bir baska konukta bulusmak üzere mutlu, saglikli kalin. Hosça kalin.
mustafaermis@gazetetrakya.com