Ekmek

Ekmek Insanlar için çok ucuza elde edilen, önemli bir besindir. Bugday, misir, çavdar gibi daha baska tahillardan da yapilabilir.
Ekmegin tarihi çok eskidir. Kuvvetli bir enerji kaynagi oldugu halde, besinlerinde en ucuz olanidir. Tarihin ilk çaglarindan beri insanlar ekmege çok ragbet etmislerdir. M.Ö. 3500 yillarinda, misir da Tep sehrinde ekmek yapildigi, ele geçen kabartma resimlerin kimisinden ve araçlarindan anlasilmistir.
Ayrica M.Ö. 4000 yillarinda da, Isviçre'nin Göllör bölgesinde yasayan kavimlerin ekmek yaptiklari ögrenilmistir. Incil'de mayali, mayasiz ekmekten söz edilmesi, ekmegin tarihinin bir hayli eski oldugunu göstermeye yeter.
Kay Hay. Ans. vs. Yalniz eski çaglarda yapilan ekmekler bu günkü ekmeklerden bir hayli farkliydi. O çaglarda, hamur kizgin taslar üzerine yayilir, üstü külle örtülürdü. Böylece kendi kendine piserdi.
Misirlilar'da ekmek yapmak basli basina bir sanat halini almisti. Beyaz undan yapilan küçük francalar, bu günkü ekmeklerle boy ölçüsecek kadar güzeldi. Eski Yunanlilar'la, Romalilar ekmek yapmasini Misirlilar'dan ögrenmislerdi. Halkin ekmek ihtiyacini karsilayabilmek için, büyük sehirlerde firinlar açilmisti. Ortaçagda derebeyleri köylerin ortasinda tugladan ekmek firinlari yaptirirlardi.
Ekmek, ucuz bir besinse de, saglanmasi her zaman kolay olmamistir. Tarihin karanlik çaglarinda insanlar ekmeklerini çogu kere kendileri yapmak zorunda kalmislardi, bunun içinde malzeme saglamakta güçlük çekilmistir.
Ancak, xx. yüzyilin basindan itibaren, insanlarin ekmek sorunu az çok halledilmistir. Ekmegin çok yaygin bir besin olusu, bir çok ülkelerde ekmek yapimiyla ilgili kanunlarin çikmasina yolaçmistir. Savas yillarinda ilk akla gelen sey halkin ekmegini saglama sorunu olmustur.
Okyanusya yerlileri zehirli köklerden ekmek yaparlardi. Güney Amerika yerlileri oralarda yetisen "miniyok" agacinin zehirli köklerinden de ekmek yaparlar. Miniyok agacinin köklerinde asit siyonür vardir. Yapilisi söyle Kökler toprakdan çikarildiktan sonra, kabuklar soyulur. Böylece zehirin bir kismi atilmis olur.
Daha sonra kökler tasla parçalanir, bu parçalarda iyice dövülerek küçültülür, hasir bir zembile konur, yüksekçe bir yere asilarak süzülür. Kalan zehirlerde böylece süzülmüs olur. Zembilin bulundugu yere çocuklar, hayvanlar sokulmaz.
Çünkü torbadan akan sular zehirlidir, bir damlasi bile bir insani öldürmeye yeter. Akan zehirli toprakla kapatirlar ve üzerinde ates yakarak buharlasmasini saglarlar. Kökün zehiri iyice aktildiktan sonra, parçalar kizgin güneste kurutulur, tahta bir havanda, un haline gelinceye kadar dövülür. Unu isterlerse elekten geçirirler veya oldugu gibi elemeden de hamur yaparlar. Pisirme islevine geçerler. Kay Büy. Sözlük.
Ekmegin Yapilisi Ekmek protein bakimindan fakir olmakla birlikte, karbonhidrati B1tamini bol bir besindir. Ayrica, içinde demirle çesitli vitaminler vardir. Ekmek denilince aklimiza bugday unundan yapilan ekmek gelirsede dünyanin her yerinde ekmek bugdaydan yapilmaz pisirilisi de ayni olmayabilir. Örnek Anadol'nun bir çok yerlerinde oldugu gibi, Meksika ve Güney Amerika ülkelerinde misirdan ekmek yapilir. Iskoçya'da halkin çogu, yulaf ve arpa unundan yapilan ekmekleri tercih ederler