GELISIM'DE ÖZÜMÜZ - GÖZÜMÜZ - SÖZÜMÜZ NINNILER

Türk Halk Siirinin anonim (yazari belli olmayan) bölümüne bagli bir kol olan TÜRKÜLER (yani bestecisi ve siirin kime ait oldugu bilinmeyen) de siniflandirma yapilirsa bunlarin içine NINNILER girmekte ve bu sekilde incelenmekte oldugunu büyük ustalar belirlemisler.
- Konularina göre türküler bölümünde incelenmesi gereken basliklar kisaca söylece siralanabilir. 1- Ninniler. 2-Çocuk Türküleri. 3-Doga Türküleri. 4-Ask Türküleri. 5-Kahramanlik ve Askerlik Türküleri. 6-Tören Türküleri. 7-Is Türküleri. 8-Eskiya, Kaçakçi ve Efe Türküleri. 9-Hapishane Türküleri. 1O-Taslama, Yergi ve Mizahi Türküler. 11-Karsilikli Türküler. 12-Gurbet Türküleri. 13-Oyun Türküleri. 14-Ölüm Türküleri (agitlar). Bazi kisiler hep bir karistirma ile de manileri bu konularina göre türküler arasina sokarlar. Halbuki manileri "Yapilarina Göre Türküler" bölümünde, büyüklerimiz incelemislerdir.
NINNILER Türk Halkinin her türlü yasaminda türkülere yer vardir. Bu yasantisini türkülere yansitmasiyla konu çesitliligini de yaninda tasimaktadir. Duygusal ve de hosgörülü bir millet oldugumuzdan, derdimizi çogu kere türkülerle söyler, anlatiriz. Arastirmacilarda bu konuda çok çesitli bölümlere dayali olarak arastirmalar yapmislardir. Biz de bulabildigimiz degerleri kendimize has bir sekilde aktararak katkida bulunmaya çalisiyoruz.
Ninni analarin, bir aile büyügünün, ya da aileye yakin birinin bebegi uyutmak, susturmak, sevmek, dikkatini toplamak, etrafindaki esyalarla olan ilgiyi belirlemek, aile baglarini kurmak için kendine özgü bir besteyle söylendigini biliriz. Ninninin basinda "hu,hu" sonunda "e ,e, ee, ninni, ninni" gibi (nakaratlar) kavustaklarin yer aldigi basit sözlü türkülerdir. Sözlükte de ninni karsiligi olarak "balu-balu" sözü geçmektedir. Yani bize özel oldugu anlasilmaktadir.
Ninnilerin ilk söyleyenleri belli degildir. Bebegi kucakta, salincakta, besikte uyutmaya çalisirken, daha önceden bilinen metinlerin veya dogaçlamayla-ses olarak tizden, pese dogru ve de tize yakin bir sesle bir ezgi biçiminde söylenmektedir. Ve bebegin uyumasiyla ninni son bulmaktadir. Bebek uyuduktan sonra da yavasça bir de saglik ve basarilar duasi yapilmaktadir.
Ninnilerin konusu Yöresellik tasimasinin yaninda psikolojik durumlar, çevre - ekonomik yapi - çocuk sahibi olma - çocugun gelecegine dair düsünceler - bebegin saglikli olusu - annenin sevgisi - güzellik - ögrenim - sünnet - gelin olma - dügün - sosyal yasam - yalnizlik - gurbet - yetimlik - hasretlik - sevinç - istek ve dilekler - bazen de agit niteliginde kendini göstermektedir. Ninniler bazen çocugun cinsiyetine göre farkli özellikler göstermektedir. Çogunlukla uyaklidir.
Çogunlukla ninniler, dört dizelik görünmekteler. Ninnilerin sonu "ninni yavrum ninni" veya "uyusun da büyüsün ninni" diye devam eder. Belkide "e, e, ee bebegim ee" diye sonlanir.
Bir örnek
"Eve gitsem ev karanlik
Disa gitsem bagrim yanik
Herkes uyur, sen uyanik
Uyusana yavrum ninni"

"Ninni daglarin etegi ninni
Bura aslanlarin yatagi
Anasinin dert ortagi
Uyusun da büyüsün ninni"
Not Mustafa Ermis Arsivinden
mustafaermis@gazetetrakya.com