KENT VE ÜNİVERSİTE MÜZELERİ ÜZERİNE

Dünyada çok eskidir ama müze ve müzecilik bizde yeni, nahiyet 200 yıllık geçmişi olan bir kültür olayıdır. Osmanlılar kültürler, kentlerin kültür dokusu ile, müze ve müzecilikte pek meşgul olmamışlardır. Bundan dolayı ileri ülkelerle aramızda Kültür ve Bilgi Açığı vardır. Dünya arkeolojik, folklorik ve Etnofrafik gibi geçmişi geleceğe taşıyan araç ve gereçlerle, kurum ve kuruluşlarla meşgul olmamıştır. İleri ülkelerde müze ve müzecilik, müze çeşitleri bizde çok az iken oralarda çeşidi, türü ve sayısı, ait olduğu kurum ve kuruluş açısından bizden çok ilerdedirler. Ancak Cumhuriyet, Cumhuriyeti kuranlar müze ve müzeciliğe, tarihi eserlerin korunmasına, teşhir edilmesine, insanların bu alanda bilgi sahibi olmalarına büyük önem vermişlerdir. Mesela Cumhuriyetin ilanından 10-12 yıl sonra Mustafa Kemal Atatürk Kırklareli ve bazı ilçelerinden arkeolojik kazı yaptırmıştır. Kasaba ve kentlerde müzeler açılmasına, çeşitlendirilmelerine önem verilmiş hız kazandırılmıştır. Büyük kent merkezlerinde müzelerin açılması çoğalırken eğitim kurumlarından üniversiteler de çeşitli müzeler kurmaya başlamışlardır. Kırklareli kökenli yazar Hatice Opak Bilgin bir süreden beri İstanbul müzelerini yazıp anlatmaktadır. Yazıp anlattıklarını "Tarih ve Kültür Zenginliğimiz MÜZELER" adlı kitabında toplayıp yayımlamış bulunmaktadır. Biz bu yazımızda yabancı devletlerde üniversitelerin açtıkları müzeler hakkında bilgi vermeye çalışacağız. Hatice Opak Bilgin İstanbul müzelerini anlatmakla bir ilke imza atmıştır. Bildiğimiz kadarı ile şimdiye kadar İstanbul Müzeleri basında anlatılmış değildir. Bekir Onur dünya'nın bazı devletlerinde üniversite müzelerinin isimlerini yazmak suretiyle tanıtmıştır. İtalya Bologna Üniversitesinden olan Bekir Onur, "Öğrenci, müzeler aracılığı ile üniversitelerin aynı zamanda yaşama yaşayarak öğrenme, öğrenirken haz duyma(zevk alma) yeri olduğunu kavrar" diyor. Dünya Üniversitelerinden örnekler veriyor:
"Üniversitelerde açılan müzeler eğitim amaçlı müzelerdir. Zaten müzeler insana bir şeyler öğretir biçimde dizayn edilmişlerdir. Bekir Onur da üniversite müzelerinin bu yanına değinmektedir. Bizim açımızdan üniversite müzeleri nelerle meydana geldiğini bilmek önemlidir. Mesela Finlandiya'da bir üniversite “Savaş Gemileri Müzesi" meydana getirmiştir. Kahire(Mısır) Üniversite "Böcekbilimi Müzesi" vardır. İngiltere de ise "TARIM MÜZESİ" olduğu not edilmiştir. Şili Üniversitesi “Halk Sanatı Müzesi'ne” Sahiptir. Japonya'da bir üniversite İNSAN BİLİMLERİ MÜZESİ'ne sahiptir. Bir başka ülkede "TOPRAK BİLİM MÜZESİ" bilinmektedir.
Müzeler bir OKUL' dur. Müze çeşitleri müzelerin bulundukları ülke halklarının geçmişte nelerle uğraştıklarını, neler üzerinde çalıştıkları göstermek bakımından yeni yetişen kuşaklar açısından öğreticidir.
Dünya üniversiteleri içerisinde en çok müzeye ve müze türlerine sahip Amerikan üniversiteleridir. Bugün itibariyle dünya devletleri içerisinde üniversiteleri müzeye sahip ülkeleri şunlardır:
1-Amerika Birleşik Devletleri, 2-Venezuela, 3-İngiltere, 4-İspanya, 5-Rusya, 6-İsveç, 7-Romanya, 8-Portekiz, 9-Polonya, 10-Meksika, 11-Hollanda, 12-Norveç, "13-Japonya, 15-İtalya, 16-Hindistan, 17-Yunanistan, 18-Almanya, 19-Finlandiya, 20-Fransa, 21-Danimarka, 23-Şili"
İngiltere 58 milyon nüfusu olan bir ülke. 4 bin çiftçi ailesi ürettikleri ile İngiltere'yi besliyorlar. Bu ülkenin bir üniversitesi KIRSAL YAŞAM MÜZESİ kurmuştur. Kırsal Yaşam Müzesinde sergilenen kırsal kesim araç gereçleri sergileniyor olsa gerek. Bunları gelecek kuşaklara gösterebilmek için KIRSAL YAŞAM MÜZESİ HAYATA GEÇİRİLMİŞTİR.
Bu bilgilerin ışığında duruma baktığımızda bizim üniversitelerimizin birkaçı dışında müze meydana getirmemişlerse yapılacak bir şey yoktur. Oturup ağlamak gerekir. Bekir Onur'un yazısından yararlanarak müze çeşitleri üzerine bir bilgi edinilmiştir.