KIRKLARELİ'NDE KÖY MÜZELERİ

Trakya Genel Müfettişi Kazım Dirik döneminde yapılan "1936 TRAKYA KALKINMA PROGRAMI’nda yer alan KÖY MÜZELERİ çeşitli nedenler yüzünden gerçekleşememiş, Trakya Köyleri’nde hiçbir müze kurulamamıştır. Kurulamayışının başlıca sebeplerinden biri İkinci Dünya Savaşı ve savaştan sonra Türkiye’nin 1945 yılında çok partili hayata geçişidir. Fakat daha sonraları yani 2000'li yılların başında Pınarhisar'ın Poyralı köyünde, köylülerin girişimi ile Poyralı Köyü Şenlikleri’nde teşhir edilen HALK KÜLTÜRÜ kapsamındaki eserlerin eski köy okulunda sergilenmeleri Poyralı Köyü Müzesi'nin oluşumuna yol açmıştır. Köylülerimin, ki bendeniz Poyralılıyım, Kırklareli Valisi Sayın Hüseyin Avni Coş durumu anlatmam üzerine köyün müze kurma girişimi devletçe desteklenmiştir. Köylülerin dokuma tezgahları destek kapsamına alınmış ve böylece Trakya'da İlk Müze Poyralı Köyü’nde ziyarete açılmış ve müze zaman içerisinde ilgi görerek gelişmiştir. Vali Sayın Ali Serindağ, Vali Sayın Mustafa Yaman, Vali Sayın Esengül Civelek Poyralı Müzesi’nin oluşumuna da destek vermişlerdir. Vali Sayın İsmet Metin ilk foklorik Etnografik sergi açılmasına öncü olmuştur. Çarşamba günü Vali'ye vekalet eden Sayın Bekir Sıtkı Kocakundakçı sergiyi gezip gördü, Köy Muhtarı Bülend Kayacık'tan bilgi aldı. Ben ve Mahalli İdareler Müdürü Alaeddin İkican da bu ziyarette bulunduk.
Pınarhisar'ın Poyralı, Evciler, Vize'nin Doğanca, Lüleburgaz'ın Ertuğrul köyleri 1877 - 1878 Osmanlı Rus Savaşı’ndan sonra Bulgaristan'ın aynı bölgesinden göç etmiş insanlardır. Bu köyler öteden beri birbirleriyle sosyal ilişkiler içerisindedirler. Bu köylerle kız alıp vermeler çok olur. Poyralı Müzesi’ni gördükten sonra Lüleburgaz'ın Ertuğrul (Kazarköy) Köyü’ne giden, burada Fatma Efe'in BOTANİK BAHÇESİ ile birlikte müze haline getirdiği yeri ziyaret etti. Daha doğrusu Sayın Vali Vekili Bekir Sıtkı Kocakundakçı ile birlikte ziyarette bulunduk.
Fatma Efe evli (çocuksuz) eşi rahmete kavuşmuş, ağzı laf yapan, Botanik Bahçesi ile Müzesi’ni çocuğu kadar seven, meydana getirdiği müzeyi geliştirmeyi düşünen ve bunda kararlı olan oldukça konunun üzerinde bilgili bir hanım. Anlattığına göre Atatürk ve İnönü dönemlerinde köyün bölgede, Atatürk'ü ziyaret eden kadın olarak şöhrete ulaşmış FATMA HANIM'ı yaşatmak için bu yolu seçmiştir. "KAZANKÖYLÜ FATMA HANIM" olarak ünlenen bu köy kadınını bende şahsen görmüş, tanımış biriyim. Köy kahvesinde özel postaki döşenmiş bir yeri vardı. Atatürk'e dair izlenimlerini, bilgilerini, başından geçen olayları anlatırdı. Fatma Efe Hanım, "O bizim ablamızdı. Köyün Fatma Anası idi. Ben onu yaşatmak için bu çiçek bahçesini ve müzeyi meydana getirdim. Yeni kuşaklar KAZANKÖYLÜ FATMA HANIM'ı bilmezler. Mesela köyün çocuklarının ellerinden tutup okula götüren, bu yolla birçok köy çocuğunun okumasını sağlayan Köy Enstitülü, Kazanköylü İlköğretim Müfettişi Şükrü Akdeniz'i bilmezler. Mesela Akdeniz Üniversitesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikri Akdeniz onun oğludur ve Ertuğrul Köyü’nün ilk üniversite ve bilim insanıdır. Şükrü Akdeniz'i göremedik. 90 yaşlarında emekli bir eğitimci. Benim saygı duyduğum biridir. Köy Muhtarı Çetin Ölmez, Fatma Efe Hanım ile Vali Vekili Sayın Bekir Sıtkı Kocakundakçı, ben ve Alaeddin İkican Fatma Efe Hanım'ın ikram ettiği köyün Poylu Ekmek'ini yedik. Bu arada Köy Muhtarı Çetin Ölmez'den öğreniyoruz ki Avrupa Birliği desteğinde köye bir müze binası inşa edilmektedir. Müze binası Fatma Efe Hanım'ın müzesine bir yol genişliği ötesinde bulunuyor. Sayın Vali Esengül Civelek köye gelmiş Fatma Hanım'ın müzesini görmüş, inşaatı devam eden müze binası hakkında da bilgi almış. Köyü, köylüyü eleştiriyoruz ama köylerde, köylülerin girişimleri ile güzel şeyler oluyor. Yıllar önce okumuştum Fransa'da köylere kadar çeşitli müzeler varmış. Bin yıldan fazla göç ve göçmenlik yaşamış Türk halkının çok zengin etnografya müzesi için Halk Kültürü kapsamında kalan eserler bulunmaktadır. Fatma Efe Hanım müzesi ile halkın yarattığı folklorik eserleri müzede toplamaya çalışmaktadır. Devlet de bu bağlamda desteğini esirgememektedir.
Ertuğrul Köyü’nden sonra Bekir Sıktı Kocakundakçı başka illerde atamaları yapılmış Lüleburgaz ve Babaeski Kaymakamları’nı ziyaret etti.