KIRKLARELİ'NDE TARİHİ BAĞ BOZUMU ŞENLİKLERİ

Kırklareli tarihte bağları, büyük salkımlı üzümleri, şarabı, rakısı, üzüm suyundan yapılan hardaliyesi ile ün yapmıştır. Bu nedenle Bulgarlar, Kırklareli'ne (Lozengrad Bağ Kasabası), eski Yunanlılar ise Şarap Şehri anlamında (Vinograd) demişlerdir. Kırklareli'nin içinde bulunduğu Trakya ise mitolojide Şarap Tanrısı Dionysos'a adanmıştır. İnsanları ince uygarlık sahibi kılan Şarap Kültürü'nün olduğu bu yerlerde Bağ Bozumu, buna bağlı olarak Bağ Bozumu Şenlikleri olması doğaldır.
Kırklareli'nde Bağ Bozumu Şenlikleri'nin çok eski bir geçmişi ve geleneği vardır. "Bağlarda üzümün aynı zamanda, hep birlikte toplanması" anlamına gelen Bağ Bozumu Kırklareli'nde büyük bir toplumsal faaliyet, yoğun bir hazırlık ve yaygın bir hareketlilik içersinde geçerdi. Ancak, köylerde muhtar, kasaba ve kentlerde belediyeler karar almadıkça, Bağ Bozumu günü ilan etmedikçe bağlara girmek mümkün değildi. Bu karardan önce bağlara girmek yemelik üzüm toplamak amacıyla olurdu.
Bağ Bozumu Şenlikleri Kırklareli'nde iki aşamalı olurdu. Birinci aşamada hazırlıklar yapılırdı, ikinci aşamada ise üzümler toplanır, bu sıra bir takım eğlenceler gerçekleştirilir, bağ alemleri yapılırdı. Bağ Bozumu hazırlıkları için daha günler öncesinden halk havaya girer, olayı yaşamaya başlardı. İnsanların bağları olsun olmasın herkes kendisini bu havanın içersinde bulurdu. Bağ Bozumu günü belli olduğunda bu hareketlilik bir coşkuya dönüşürdü.
Bağ Bozumu Hazırlıkları üzümlerin toplanmasına, toplanan üzümlerin kullanış biçimine yönelik yapılırdı. Bu bağlamda önce bağ bıçak ve makasları bilenirdi. Bunlara sahip olmayanlar satın almanın yoluna giderdi. Bu arada şıra fıçıları gözden geçirilirdi. Fıçı yapımcılarına yeni siparişler verilirdi. Tabii bu arada marangozlar devreye girerdi. Çünkü şaraphalerde tezgahlar onarılır, yeni tezgahlar yapılır, üzüm sandıkları imal edilirdi. Sandıklar avlularda depo edilir. Bağ Bozumu günü bağlara taşınırdı. Ancak herkesin arabası olmadığı için Bağ Bozumu günü çok sayıda at, öküz ve manda arabası kiralanırdı, ayrıca yükleme, boşaltma, salkımları kesme işini yapacak yüzlerce işçi tutulurdu. Ayrıca Bağ Bozumu için küp ve çömleğe ihtiyacı olanlar için küpçüler, çömlekçiler yoğun biçimde çömlek ve küp imalatına geçerlerdi. Şayet şarap, rakı imalatı dışında üzümleri pekmez için kullanacaklar çıkarsa bunlar da tavalar ve reçel için de kavanozlar temini cihetine giderlerdi. Kalaycılar da tavaları kalaylamak için tezgahlarını hazır tutarlardı. Pekmez kaynatmak için köylerden yüzlerce araba odun kasabaya gelir, ihtiyacı olanlar bunları satın alıp evlerine depo ederlerdi. "Bir taraftan da köylerde sırtla, merkeple, üzüm şırasını kestirmek ve beyazlatmak için Beyaz Toprak getirilirdi. Bütün bu işleri yapmak üzere birçok meslek mensubu Bağ Bozumu dolayısıyla yoğun bir ticari faaliyetin içerisine girer, herkes bağcılığın ekonomik değerinden pay alırdı. Şenlikler kazançta, ekonomi de ortak bir süreç yapardı.
Bağ Bozumu sırasında binlerce dönüm bağ giden kır yollarının kavşak yerlerine “çadırlar, kulübeler kurulurdu.” Hükümetin görevli memur ve bekçileri buralarda bekler. Daha önceden şırahaneler ve üzüm ürünü için maliyeden kayıt belgesi almış olanları kontrol ederlerdi. Bu bekleme yerlerinde de kayıtlar yapılırdı, bu kayıtlar daha sonra vergi vermek için esas oluştururdu. Ancak vergi miktarını belediyeler, şırahanelerin büyüklüğüne, küçüklüğüne, üzüm işleme kapasitesine göre tespit ederlerdi.