Kusku

Kusku üzerine çok yazilmis söylemler aktarilmis ve bilimsel kitaplar bile yazilmistir. Yalniz nerede bu konu islenirse islensin gerçek anlamda uygulamaya konulamamistir. Kuskulu yasamak kadar duygusal çöküntü bence yoktur. Hayvanlardan farkimiz duygu ve düsünceye sahip olmamizdir. Duygularimizi, düsüncelerimizi, sözlü yada yazili olarak ifade ederken hangi anlatim biçiminden en samimi bir sekilde yararlaniriz. Çok net davranabilirmiyiz. Bize hakim olan duygumuzun, bize kazandirdiklarini, kaybettirdiklerini hiç düsündükmü? Hemen akla söyle bir soru gelmektedir. Düsünceleriyle duygularina yön vermeyen, onu dizginleyemeyen insanlar, sonuçta nelerle karsilasirlar. Mutlaka hepimiz bazi olaylar yasamisizdir.
insan, duyan ve düsünen canli varliktir. Güzel ve olumlu duygular, düsünceler onu yüceltirken, olumsuz düsüncelerde alçaltir. iste bu yüzdendir ki kusku insani alçaltabilen özellige sahip bir düsüncedir. Zira insani hosgörüsüz, ön yargili, sevgisiz, saldirgan bir hale getirir. Hatta öz güveni de kaybettirir. insanin kendisiyle vede çevresiyle barisik olmasini engeller. Basarisizlik getirdigi için yasami zorlastirir. siirlerimde çok sikça söyledigim ve makalelerimdede zamaninda sik yazdigim, hatta yasama sevinci veren "Beyaz Düsünmek" kadar güzel bir sey varmi? Sanki uzun yasamanin sirrinin bir kismida beyaz düsüncenin verdigi rahatliklardan olacaktir, diye düsünüyorum.
Kusku ile ilgili olarak Bacon (Beykin) yazdigi denemelerin birinde, kusku ile ilgili olarak söyle bir örnek vermektedir. Kuslar arasinda yarasa ne ise düsünceler arasinda kusku da odur. ikisi hep alaca karanlikta uçarlar. Kuskularimizi baski altina almak, hiç degilse göz altinda bulundurmak zorundayiz, çünkü kafamizi bulandirir. Arkadaslarimizi yitirmemize yol açar. isimizi alt üst eder, çigrindan çikarirlar. Krallari zorbaliga, kocalari kiskançliga, bilge kisileri bocalamalara, kara düsüncelere sürükler kusku. Gönlümüzün degil kafamizin bir yetersizligidir kuskular, çünkü ingiltere Krali VII. Henry'de örnegini gördügümüz gibi, en yigit yaratilislarda bile bas gösterdikleri olur. VII. Henry'den daha kuskulu, daha babayigit bir insan olmasin. Bu yaratilistaki kisilere kuskunun pek zarari dokunmaz, çünkü böyleleri çogunlukla enine boyuna düsünür, hakli bir neden bulmadikça bir konuda kuskuya kapilmazlar. Korkak yaratilislar da ise kusku çok kolay kök salar. insani az bilmek kadar kuskulandiran hiç bir sey yoktur, onun için kuskuyu bilgimizi arttirmakla yenmeye çalismaliyiz. Sürekli içimizde tasimakla degil. Ne istiyor insan? Çalistirdigi ya da birlikte is gördügü kimseleri birer ermis mi saniyor? Onlarinda kendi çikarlarina bakacaklarini, her seyden önce kendilerine çalisacaklarini bilmiyor mu? Bu bakimdan kuskularimizi gidermenin en iyi yolu, bu kuskular gerçekmis gibi islerimizi görmek, yanlismis gibi de dizginlemektir.
Kuskularimizdan, kusku duydugumuz sey gerçekmisçesine tetikte olmaktan yararlanmali, ancak bundanda zarar görmemeliyiz. insanin içinde kendiliginden dogan kuskular, sinek viziltisini andirir, ama baskalarinca içimize sokulan, yapay yoldan beslenen, dedikodularla, fisiltilarla uyandirilan kuskular çok can yakar. Gerçekte, böyle bir kusku ormanina düsen kimsenin yolunu bulabilmek için basvurabilecegi en dogru sey, kuskulandigi kisiyle açikça konusmaktir. Böylece, insan gerçegin iç yüzünü eskisinden daha iyi ögrenmis olur, hem de karsisindakinin kusku uyandirabilecek davranislarindan bundan böyle sakinmasini saglar. Ama bayagi yaratilista kimselere bu yol uygulanmaz. Çünkü onlar kendilerinden bir kez kusku duyuldumu bir daha hiç bir zaman içtenlik göstermezler. italyanlar, " Sospetto licentia fede" derler, kusku inanci basindan savarmis sanki. Oysa, gerçekte kendini hakli çikarabilmek için, inanci körüklemesi gerekir. Diyen Bacon (Beykin), Deneme türünün ilk ve belli basli temsilcilerindendir.
Tabiki açiklayici bir anlatim, tartismaci bir yaklasim ile iyi bir hikaye veya tasvirdir. insan okuyup düsününce kendine bir pay çikarmalidir diyorum. Hosçakalin.
mustafaermis@gazetetrakya.com