LOZAN'DA DÜVELİ MUAZZAMA ÖNÜNDEKİ MÜCADELE

Televizyonda Taha Akyol'un hazırladığı Lozan Belgeseli yayınlanıyor. Bağımsızlık ve özgürlük savaşından sonra Yeni Türkiye'nin uluslararası hukuk zemininde tanınması için Lozan'da barış görüşmeleri yapılmıştır. Yani savaşı kazanmış Türkiye'nin 1918 Mondros Anlaşması başta İngiltere olmak üzere Müttefik Ülkeler Osmanlı Devleti'ni bölüşmüşlerdi. O zamanın İngilteresi bugünkü Amerika gibi idi. Astığı astık kestiği kestikti. İngiliz İmparatorluğu'nun üzerinde güneş batmıyordu. Yunanistan'ı Türkiye üzerine saldırtan o idi. Yunanlılar Ege'den Anadolu'nun içlerine kadar gelmişlerdi. Trakya işgal edilmişti. Halife Padişah Sevr Anlaşmasını da imzalamıştı. İstanbul işgal altındaydı. Padişah tutsak gibiydi. İtalyanlar, Fransızlar tıpkı Yunanlılar gibi, Anadolu'ya çıkmışlardı. Osmanlı'nın Paşaları daha mücadelenin başında ülkeden kaçmışlardı. Saray damadı Enver Paşa Orta Asya müslümanlarından oluşan bir ordu ile Anadolu'yu kurtarmayı düşünüyordu. Ancak Ruslarla girdiği çatışmada öldürülmüştü. Cemal Paşa ile Talat Paşa Ermeniler tarafından şehit edilmişlerdi. Zaten Türkiye ile ilgileri kalmamıştı. Ülkeyi yüz üstü bırakıp, gitmişlerdi.
Yeni kuşaklar İstiklal Savaşı'nın ön tarafını pek bilmezler. Ancak herkes bilmelidir ki onlar yani Padişah Paşaları ülkelere kaçarken Mustafa Kemal Samsun'dan Anadolu'ya çıkmış, halkın önüne düşmüştü. Parola ya ölüm ya İstiklal idi. Böyle diyordu Mustafa Kemal. Bu süreçte bir yıl kadar halkın savaşa hazırlanması sürdü. 1920'de Yunanlılarla savaş başladı. Mustafa Kemal hem başkomutan, hem kurduğu Büyük Millet Meclisi'nin Başkanı ve hem de Meclis Hükümeti'nin başı, Başbakanı gibi idi. Mücadele ve Savaş için Millet Meclisi her şeyi ona teslim etmişti.
Bu ölüm kalım savaşı iki yıl sürmüş, iki İnönü, Sakarya Savaşlarından sonra 26 Ağustos 1922'de Büyük Taarruz ile Yunanlılar mağlup edilmişler, Mudanya Ateşkes Anlaşması ile Anadolu ve Trakya'dan çekilmişlerdi.
Savaştan sonra Müttefik Ülkelerle İsviçre'de Lozan Barış görüşmeleri başladı. Onların elinden Türkiye'nin Tapu Senedi'ni almak gerekiyordu. Türkiye'nin uluslararası hukuk gereğince Yeni bir devlet olarak tanınması, sınırlarının belli edilmiş olması, savaş nedeniyle ortaya çıkan sorunların çözülmesi gerekiyordu. Mustafa Kemal, Türkiye'nin haklarını savunmak, müzakereleri yapmak üzere Dışişleri Bakanı İsmet İnönü'yü bir heyet ile İsviçre'ye gönderdi. İşte şimdi Lozan görüşmeleri televizyonlarda gösteriliyor, anlatılıyor, usta gazeteci Taha Akyol ile tarihçi bir hanım Lozan'da İsmet İnönü'nün savaş kadar önemli olan mücadelesini anlatıyorlar. Haberiniz var mı? İzliyor musunuz? İzleyin ve bilin ki bu ülke için bu halk, çok pahalı, fiyatı yüksek bir fatura ödemiştir. Mustafa Kemal önderliğinde ulusun kahramanlığını iyi bilmek lazım. Lozan'da bir değil birçok ülke zafer kazanmış Türkiye'nin karşısında idi. Bugünkü Türkiye savaş meydanlarında, müzakere, görüşme masalarında kazanılmıştır.