NALBANT

Nalbantlik At, esek, katir ve öküz gibi hayvanlara nal takma isidir. Yani ayakkabi giydirme isi gibidir. Basli basina bir meslek olup insan yasaminin içinden tarihler boyu akip gelmis ve simdilerde bitmek üzere olan is. Motorize olan toplumlarda bu is çoktan bitmis ancak ekonomisi iyi olmayan toplumlarin ve hayvan gücüne dayanan islerin yapilmasinda halen kirsal kesimler ile büyük sehirlerin arka mahallelerinde pek nadir rastlanan bir istir. Baslibasina bir meslek ve usta çirak iliskisiyle babadan ogula geçerek yasatilmaya çalisiliyor.
Hiç bir güvencesi ve resmi bir ögretisi olmayan NALBANTLIK tarihler boyu itibar bulmus sayili mesleklerden olmustur. Zooteknikte, bazi bölgelerde â?~nalbant dolabi'na rastlanmistir. Nalbant Dolabi, dört köseli büyük bir dolaptir. Geçmis yüzyillarda bu dolaplar ahsap veya demirden yapilir ve isin emniyeti saglanirdi. Nallanacak hayvanlar bu kafes içine alinir Ustanin yaninda bir çirak ve diger yardimcilar bulunurdu. Bu büyük dolap kafesin yardimiyla büyükbas hayvanlarin bas, gövde ve ayaklarindan çesitli iplerle tutulup hareketsiz kalmalari saglanir. Nalbant dolaplarindan bir baskacada yararlanilirdi. Yabani veya yeni alistirilan hayvanlar bu kafes içinde çesitli usullerle terbiye edilirlerdi. Bu dolaplar nalbantlarin çok amaçli olarak kullandiklari sabitlestirilmis aletlerdendir.
Yaptigim arastirmalarda ve son nalbant dedigimiz Trakya genelinde bilinen NALBANT (son nalbant) Selami Düser ile söyleside bulundum. Nalbant Selami Düser Edirnede ikamet etmektedir. Babasi nalbant Mehmet usta ve onunda babasi nalbantmis. Nalbantligi dedesi ve babasindan ögrenmis 35 yildir bu meslekten geçimini sagliyor. Üç oglunu büyütmüs, evlendirmis ve ayirmistir. Evlatlarindan ayri oturmaktadir. Yetistirdigim kimse yok. Hiç kimse istemiyor. Bu meslegin son temsilcisi oldugunu söylüyor. Artik nallanacak hayvan kalmadi. Trakya'da bu isi yapan herhalde tek insanim. Kirklareli ili-ilçesi ve köylerine, yine Edirne'nin ili-ilçesi ve köylerine, yine Tekirdag'inda belli yerlerine gidiyorum. Buralarda adimiz bilinir dedi.
Tüm tehlikelere ragmen vede ulasim zorluklarina ragmen cüzi bir ücretle bu isi yapiyorum. Hiç bir güvencem yok. Yalniz BAÄzKUR ödemeye çalisiyorum. Ne olur ne olmaz. Ölüm kalim var beyim dedi. "Bu güne kadar can yakici bir tekme yemedim" ufak tefek yaralanmalar oldu.
Nalbant aletleri 1- Nal Çivisi Istanbuldan temin ediyor.
2- Agaç Tokmak Hayvanlarin (ayaklarini) tirnaklarini nala uygun olarak keserken kullanilir. Demir çekiç olmaz biçagi bozar.
3- Tirnak Yontu Biçagina ayrica baska bir isimle (Sutraç Biçagi)
4- Kerpeten Eski ve yeni çivileri kesmek ve kivirmak için.
5- Demir Çekiç Nallari çakmak için.
6- Yavasa Hayvanin üst dudagina takilir. Duyulara hitap ettigi için nallanacak hayvani uysallastirir.
S Evvelce hanlarda birer nalbant görevlisinin bulundugunu dedelerimizden duyardik dedi.
S Nallanan hayvanlari sayarmisin? Evet, At, Esek, Katir, Öküz, Manda ve tarima kosulan inekler gibi dedi.
S Neden lastik nal çakiyorsun. Lastik nal imal ediliyormu? Eskiden demir nallar vardi. Demir nallar kullanilamiyor. Zira her taraf beton olmus durumda. Demir nal yük hayvanini zorlamakta vede yaralamaktadir. Zira kayiyor. Bu lastik nallari kendim imal ediyorum. Nasil? Otolardan çikan lastikleri hayvanlarin ayaklarina uygun sekilde numaralandirilmis gibi kesiyorum. Ayaklarin ayaklarinin durumuna görede takarken ayarliyorum. Tabiki çok zahmetlidir. Bu taktigim lastik nallar durumuna göre 1-2 ay dayanmaktadir. Tüm at sahipleri beni tanirlar, dedi.
Buna benzer pek çok is kolu ustaliklari ve isler bitmek üzeredir. Biz size arastirip ulasabildigimiz bilgileri aktaracagiz vede sizle paylasacagiz. Simdilik hosçakalin. 05 Temmuz 2006
Not Bu konuda ulasacagimiz bilgileri size yazacagiz.
mustafaermis@gazetetrakya.com