OKUMAMIZI ISTEDIKLERI KITAPLARIN BASINDA ONLAR GELIYORDU

Enstitüleri “AÄzLAMA DUVARI” haline getirenlerin hiç söz etmedikleri bir sey var ki o da KITAP KÜLTÜRÜ’dür. Köy Enstitülerinde kitap okumak bir mecburiyetti ve enstitülü olmanin bir özelligi idi. Ögretmenlerimiz bize öncelikle üç kitabi okumayi tavsiye ederlerdi. Hatta ikisini mezuniyetler de elimize tutustururlardi. Bunlardan biri, çeviri kitabi olan “MEFKÜRECI ÖÄzRETMEN (Ülkücü Ögretmen9, digeri “AKZAMBAKLAR ÜLKESI FINLANDIYA” ve büyük düsünür Jean-Jacgues Rousseau (Jan Jak Russo) nun yazdigi EMILE (EÄzITIM ÜSTÜNE) kitabidir. Bastaki iki kitabi hemen hemen bütün genç ögretmenler yeni göreve baslamadan önce veya sonra muhakkak okumuslardir. Fransiz Ihtilali düsünürlerinden Jan Jak Russo’nun yazdigi Emile yani Egitim Felsefesi yada Egitim Romani Türkçe’ye özet olarak çevrildigi için tamami okunmamistir. Kitap yazildigi yil ve basildigi tarihten 250 yil sonra bugünlerde bütünüyle Türkçe’ye çevrilmis, Is Bankasi’nin Hasan Ali Yücel Klasikleri arasinda çikmistir. Kitabin tamami 758 sayfadir. Ben enstitüde ögrenciyken sinifim ise veya nöbete çiktigi hafta genelde enstitünün kütüphanesinde Nöbetçi Ögrenci olarak kalirdim. Hocalarim öyle uygun görüyorlardi. O sira enstitünün zengin bir kütüphanesi vardi. Ögrenciler ve ögretmenler okurlardi. Jan Jak Russo’nun Egitim Felsefesini yada Egitim Romani’ni o zaman özetinden okumustum. Öyle hatirliyorum.

Fransiz Egitimbilimcisi Jan Jak Russo ilginç bir kisilige sahiptir. Dünyanin en büyük egitimcilerinden, egitim felsefesini yazanlardan biri olmasina ragmen çocuklarini egitememis, Çocuk Yetistirme Yurdu’na vermistir. O, düsünceleri ve yasami ile seffaf bir adamdi. “ITIRAFLAR” adli kitabinda yumurta hirsizligini dahi açiklamistir.

“EÄzITIM ROMANI” disinda Russo’nun bütün kitaplarini okumus, kitapligimin en seçkin yerine koymusumdur. “Itiraflar”, “Bir Yalniz Gezerin Hayalleri”, üç cilt halinde olan “Julle” yahut “YENI HELOISE” ve onu söhrete götüren “BILIMLER ve SANATLAR ÜSTÜNE SÖYLEV.” Bu söylev, Dijon Akademisi’nin 1749 yilinda ortaya attigi, “BILIMLERIN ve SANATLARIN GELISMESI AHLAKIN DÜZELMESINE YARDIM ETMIS MIDIR” sorusuna yanit olarak yazilmistir. Russo soruya verdigi cevapla birinciligi kazanmistir. Bu kitaplarin tümü rahmetli Hasan Ali Yücel’in Milli Egitim Bakanligi sirasinda yayimlanan klasikler arasinda yer almislardir. 1956 yilinda Milli Egitim Bakanligi Klasiklerinden yüz kadarini Bakanlik Kitapligindan taksitle almistim. Simdi, bugünlerde piyasaya çikan EMILE’i satin almaya sira gelmistir.

Russo’nun “Yalniz Gezerin Hayalleri” Fransa’dan ayrilmak zorunda kalip Isviçre’nin doga zengini bir yöresine yerlestigi zaman, kirlarda yaptigi ON GEZI’yi içeren bir kitaptir. Russo kitabinin bir yerinde, “Insan ögren ögrene ihtiyarlar” der ve Fransa’dan kovulmasini, yalnizliga itilmesini söyle anlatir:

“Iste, yeryüzünde yalnizim. Kendimle basbasayim. Artik ne kardesim var, ne benzerim ne de dostum. Insanlarin en sefkatlisi, en cana yakini bu insanlar arasindan söz birligi ile çikarildi. Bunlar, husumetlerini hainligin son haddine götürerek, hassas ruhuma hangi azabin daha çok dokunabilecegini aradilar ve beni kendilerine birlestiren baglarin hepsini kesip attilar. Onlari istemedikleri halde sevebilecektim, sevgimden ancak insan olmaktan çikmak yoluyla kurtuldular.”

Fransa’ya kirgin ve küskün olan Devrimci Düsünür Jan Jak Russo 1789 Fransiz Ihtilali’ni hazirlayan Fikir Adami olmanin ötesinde zaman içersinde Fransa’nin Serefi olmustur. EMILE (Emil) ve diger kitaplari Fransa’da yakilmis olmasina ragmen Fransa onun arkasinda durmustur. Çünkü Fransa “Kültürün Vatani” haline gelmistir. Ya bizim güzel ülkemiz Türkiye ki bugün kimin arkasindadir? Yada Türkiye’yi kültürün arkasindan alip irticanin arkasina koyanlar kimlerdir?

                                 nazifkaracam@gazetetrakya.com

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol