"TAYMIS KIYILARI'NDAN NOTLAR VE BİLGİLER"

Memlekette bunca yazacak konu, anlatılacak sorun varken İngiltere'ye uzanmak, ''Taymıs Kıyıları'nda dolaşmak boşuna değildir.
Yeri geldikçe Türkiye'de sevdiğim yazarları anarım. Onların yazdıklarına sık sık baktığımı dile getiririm. İşte onlardan biri Atatürk'ün çevresi yazarlarından Falih Rıfkı Atay'dır. Mustafa Kemal'i iyi anlamış ve anlatmış olanlardan biridir. Bana göre başta gelenidir. ''Zeytindağ'' kitabını okuduğunuzda Arap çöllerinde Osmanlı'nın neden kaybettiğini, ''Batış Yıllarını'' okuduğunuzda 600-700 yıllık bir imparatorluğun yıkılışını görür ve hüzünlenirsiniz. ''Çankaya'' kitabını okuduğunuzda ise MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ü tanır, çalışmalarına gündüzlerin yetmediğini, geceleride gündüzlere eklediğini, yanında ve çevresinde birtakım insanların olmasına rağmen yalnızlığını görür, üzülürsünüz.
Söz konusu ettiğim kitaplar bence Falih Rıfkı Atay'ın önemli eserleridir. ''TAYMIS KIYILARI'' kitabı da Batı'ya yaptığı bir yolculuktan notları ve bilgileri içermektedir. Bendeniz bu kitabı birçok defa okumuşumdur. Çünkü çok özlü sözlerle ufuk açan bilgiler bizim ne kadar geri olduğumuzu gösterir. Bakın şimdi şu cümleye:
''GERİLİĞİ ARAYAN ONU İNSANIN DÜŞÜNCELERİNDE BULUR.''
Biz geriliği düşüncelerimizde yaşatıyor ve sonra o geriliği hayatımızın bir parçası, yaşam biçimi haline getiriyoruz.
Osmanlı Devleti, İngilizler'den çok çekmiştir. Çünkü İngilizlerin dostluğu da bir çıkara dayanır. Onların politikalarının temelinde "Ebedi Düşmanlık Yoktur, Ebedi Menfaat Vardır.'' Bunu Falih Rıfkı Atay kitabında ''İNGİLİZ POLİTİKASI BİR MATEMATİKTİR'' diye tanımlar. Bir başka sayfada da ''İngiliz hürriyetinin tarihi İngiliz tarihi demektir'' diye not düşer. Osmanlı da ise Savaş Türklerin Tarihi'' demek olmaktadır. Zira gerek Osmanlı'nın gerekse milli mücadeleye kadar Türklerin hürriyet mücadelesi yoktur. Gerçi Namık Kemal meşrutiyet döneminin Hürriyet Şairleri'ndendir ama Osmanlı'dır. Mustafa Kemal'in önderliğini yaptığı ANADOLU İHTİLALİ'ne fikren bir faydası olmamıştır. Bu nedenle Falih Rıfkı'ya göre ''HÜRRİYET İNGİLTERE'DE BİR MEDENİYET TERBİYESİ''dir. Biz Çanakkale'de savaşırken 1915 yılında Fransa'da hürriyetin 100, İngiltere'de 700 Osmanlı Devleti'nde yıllık tarih vardı.
Falih Rıfkı Atay, İngiliz adalarının baştanbaşa YEŞİL olduğunu, üstünde insan yürütülen çimenin de yalnız İngiliz adalarında bulunduğunu belirterek şunları yazar:
''Toprağın bir çeşit yosunlaşmasına benzeyen bu yeşillik su ile yapılmak lazım gelseydi, imkansızdı. Onun için, hava on beş gün yağışsız geçerse İngilizler: ''Kuraktan yanıyoruz'' diye söylenirler.
Şu cümleyi de bilginize sunayım:
''Bir asfalt yolun önüne ağaç dikilirse (yani çıkarsa) yol bükülür.'' Pekiyi, bizde ne olur? Ağaç kesilir, uygarlık farkı buradadır.