TRAKYA'DA ATATÜRK'ÜN VE INÖNÜ'NÜN BÜSTLERI

Cumhuriyet tarihinde Atatürk'ün heykeli ilk defa Kirklareli'ne dikilmistir. Yani Türkiye'de Atatürk'ün heykeli üç Ilden biri olan Kirklareli'ne nasip olmustur. Kenan Ali Bey'in yaptigi Mustafa Kemal'in ilk heykeli'nin Kirklareli'ne dikilmesinin uygun oldugu düsüncesinin nedenlerini tabiiki bilmiyoruz. Çünkü heykelin Kirklareli'ne dikilecegi 1929 yilinda bildirilmis, o yilin son ayi Aralik'ta heykelin yeri Åzevket Dingiloglu Parki'nda hazirlanmistir. Ancak heykel yerin hazirlanmasi ile hemen dikilmis degildir. Heykel Atatürk Kirklareli'ne gelmezden 7-8 ay önce yerine konup, açilisi yapilmistir. Bu nedenle bazilarinin söyledigi gibi heykel Atatürk 20 Aralik 1930 da Kirklareli'ne geldiginde dikilip açilmis degildir. Bu açidan olaya bakildiginda Cumhuriyet hükümetinin Atatürk'ün ilk heykelinin Kirklareli'nde dikilmesine karar vermis olmasinin baska nedenleri olmak lazimdir. Bana göre bunun birkaç nedeni vardir. Fakat bu konuyu simdi bu yazinin içinde islemek istemiyorum. Bir ayri yazimda, kendimce düsündügüm nedenleri sizlerle tartismak ve paylasmak isterim.
Bugün Atatürk Meydani'nda bulunan Atatürk'ün büyük heykelini yapan heykeltras Ramiz Artemiz'in bize söyledigine göre Atatürk'ün Åzevket Dingiloglu Parkindaki kaide üzerine konmus yarim heykeli çok orijinal ve çok sanatkarane yapilmis oldugu için heykelin maksi Istanbul Harbiye Müzesi'nde saklanmaktadir. Bu vesileyle Ramiz Artemiz ile ilgili su bilgiyi de vermek istiyorum: Ramiz Artemiz Kirklareli'ndeki Atatürk Heykelinden baska Babaeski ve Alpullu Heykellerini de yapmis olan sanatçidir.
 Ismet Inönü'nün büstünün dikilmesine gelince: 
Atatürk'ün heykeli gibi, Ismet Inönü'nün büstü de Trakya'da ilk defa Kirklareli'ne dikilmistir. Ikinci Dünya Savasi yillarinda Kirklareli halki zamanin Cumhurbaskani Ismet Inönü'ye sükran duygularini ifade etmek için bu büstü dikmeyi uygun bulmustur. 1942 yilinda Inönü savas nedeniyle Trakya'ya konuslanmis bir milyondan fazla askeri birlikleri görmeye çiktiginda bu büst Jandarma Komutanligi ( bugünkü Jandarma Astsubay Gazinosu) bahçesinde törenle dikilmistir. Büst oldukça büyüktür. Biz o yillarda çocuk yasta Inönü'nün Poyrali Köyüne de geldigini hatirliyoruz, Inönü'yü ilk defa o zaman görmüstük. Köyümüzde 22. Tümen konuçlanmisti. Bizim kahvemiz Askeri Mahfel'di. Ahirlarimizda süvari atlari, ambarlarimizda atlarin arpa yemleri vardi. Avin arka duvarina yapilan sarkitmada ise askerler kaliyordu. Köye Kirklareli tarafindan girerken kuzey tarafta askeri kisla vardi, Inönü oraya gelmisti. Almanya, Yunanistan ve Bulgaristan'i isgal etmis, Trakya sinirina gelmisti. Top sesleri köyden duyuluyordu. Kirklareli'nde halkin varlikli olanlari Istanbul'a kalkmislardi. Tavugun tanesi 25 kurustu. Iste bu ortamda ve bu sartlar altinda Kirklareli halki Inönü'yü kurtarici olarak görmüs, büstünü dikmisti. Ancak savas bitmis, çok partili hayata geçilmis, 1950 yilinda Demokrat Parti iktidar olmus, Inönü muhalefet lideri olarak halkin arasina karismis, yani zaman degismis, sartlar degismis, Inönü iktidari'dan düsmüs, büstü de Kirklareli'nde yerinden olmustur. Hiç kimse de bu büstün ne oldugunu, nereye gittigini sormamis yada soramamistir. 1950'den sonra yetisen kusaklar da bu olayi bilmedikleri için büstü arama pesine düsmemislerdir. Ne zamanki eski cezaevi, yeni cezaevine tasinmis o zaman eski cezaevinin içine girenler üzeri kapatilmis duvar hücresinde Inönü'nün büstünü bulmuslardir. Åzimdi büst nerededir bilmiyorum. Böyle de bir bilgi kenarda kösede olsun istedik. 60 yil önceki bir olay tarih olmus bir olaydir.

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol