TRIKOPIS'IN BASKUMANDANLIK EMRI MUSTAFA KEMAL'IN ELINDEYDI

Bugün, Yunanlilarin Istiklâl Savas’inda Anadolu’da hezimete ugradiklari, Türk Süvari birliklerinin Izmir’e girdikleri gündür. Basbakan Recep Tayyip Erdogan’in “GÂVUR IZMIR” dedigi Izmir’in Yunanlilar’dan geri alindigi tarihtir.

Istiklâl Savasi’nda Büyük Taarruz 26 Agustos 1922’de baslamisti. Milli mücadelenin bütün komutanlari Afyon-Dumlupinar Cephesindeydiler. Mustafa Kemal Millet Meclisi Ordular’ina, “Ordular Ilk Hedefiniz Akdeniz, ILERI” demis, ordular 14 gün içerisinde düsmani Bati Anadolu’dan sürmüs, Akdeniz’in sularina gömmüstü. Ancak bu 14 gün, Türk’ün “ATESLE IMTIHANI” idi. Yunanlilar, Türk ordusunun önünden hem kaçiyor, hem kesiyor hem de köyleri, kasabalari, sehirleri yakiyorlardi.

BÜYÜK TAARUZ’un basladigi yedinci gününde Yunan Ordularinin yeni Baskumandani Trikopis, savasin yedinci günü yani 2 Eylül 1922 tarihinde Usak önlerinde esir alinmisti. Oraya kadar askerlerimizin önünde kaçmayi basarmisti. Trikopis’i esir edildigi yerden Maresal Fevzi Çakmak ile Bati Cephesi Komutani Ismet Inönü alip, Mustafa Kemal’in önüne çikarilmislardi. Mustafa Kemal, Trikopis’i büyük bir nezaketle kabul etmis, elini sikmis, bir sandalyeye oturtmus, çay, kahve ve sigara ikram etmisti. Trikopis o sira Mustafa Kemal’i sahsen tanimiyordu ve onun Baskumandan olarak cephede degil, Ankara’da olabilecegini düsünüyordu. Çünkü Trikopis kendi Baskumandanlarinin Izmir’de bir yatta kaldigini, savasi oradan idare ettigini biliyordu. Ancak durum Trikopis’in bildigi gibi degildi. Büyük Taaruz basladigi sirada Yunan Hükümeti Anadolu’daki Yunan ordularinin Baskumandanini görevden almis, cephe kumandani Trikopis’i Baskumandan olarak atamisti. Fakat Trikopis bu degisikligi bilmiyordu, haberi yoktu, çünkü emir Mustafa Kemal’in elindeydi. Yunan hükümetinin Trikopis’e gönderdigi Baskumandanlik emrini ona tutsak (esir) edildigi zaman Mustafa Kemal tebligi etmistir. Tabii bu olay karsisinda Trikopis saskina dönmüs, Mustafa Kemal’in kibarligi, nezaketi karsisinda hayranlik duymustur. En önemlisi bir savasin Baskumandaninin cephede, askerlerin içinde bulunmasina sasmistir. Çünkü genelde baskumandanlar cephe gerisinde bulunurlar, emirlerini cephe komutanlarina öyle verirlerdi. Trikopis, Mustafa Kemal’in bu konumunu anlatmakta güçlük çekmistir. Oysa Mustafa Kemal 1915 yilinda da Anafartalar Savasi sirasinda komuta ettigi birliklerin önündeydi. Mustafa Kemal’in SAVAS KLASIÄzI böyleydi, düsmanlarini sasirtiyordu.

Trikopis savasin bittigi 9 Eylül’e (Bugüne) kadar nezaketle agirlanmis, yüksek bir asker olarak muamele görmüstür. 1923 Lozan Anlasmasindan sonra, milli mücadelede Trakya’daki Kolordunun kumandani olan ve Yunanlilarin 20 Temmuz 1922 de Trakya’yi isgalleri sirasinda Edirne’nin Bostanli köyünde isbirlikçilerin Havsa’daki Yunan kumandanina haber vermeleri üzerine yakalanip Atina Cezaevi’ne götürülen Korgeneral Cafer Tayyar ile degistirilmistir. Yani halkin bildigi, tarihin yazdigi o Büyük mübadele’de Türkiye, Trikopis’i Yunanlilar’a vermis. Yunanlilarin elinde bulanan Cafer Tayyar’i geri almistir. Bu degisim sirasinda Trkopis’in kendisine soru soran gazetecilere ne dedigini bilmiyoruz ama Cafer Tayyar Pasa Atina cezaevinden çiktiginda gazetecilerin, “Sizi ihbar eden köye ve köylülere ne ceza vereceksiziniz” sorusuna köye okul yaptiracagi yanitini vermistir. Cafer Tayyar bu köye okul yaptirmamis ama 1950’li yillarda Trikopis’i esir alan Bati cephesi kumandani, Cumhuriyetin Ikinci Adami Ismet Inönü’nün muhalifi olarak bu köye gitmis, köylülerle sohbet etmistir. O sira Ismet Inönü CHP Genel Baskani olarak Muhalefette, Cafer Tayyar’da Maresal Fevzi Çakmak ile birlikte Milli Kalkinma Partisi’nde idiler ve Ismet Pasa ile mücadele ediyorlardi. Tarihin cilvesi.

                                          nazifkaracam@gazetetrakya.com

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol