TÜRK OCAKLARI NİÇİN KURULDU NEDEN KAPATILDILAR?

Türk Ocakları yakın tarihimizde önemli rol oynamış kuruluşlarıdır. 1789 Fransız İhtilali ile ortaya çıkan ve Avrupa'yı kasıp kavuran Milliyetçilik ve Ulus Devlet Akımı ( Hareketi ) Osmanlı Devleti'ni hemen etkilemiş değildir. Bu milliyetçilik hareketi en fazla Osmanlı Devleti'nin himayesi ve egemenliği altında olan Eyaletleri tetiklemiştir. Askeri mağlubiyetlerin bir nedeni de milliyetçi duyguların duruma uğraması, törpülenmiş olmasıdır. 1912 Balkan Savaşı bunun somut örneğidir. Bu rezil savaş Osmanlı Devleti'ni Balkanlar'dan silip süpürmüştür. Savaşı yitirmenin birçok nedeni arasında TOPLUMSAL RUHSUZLUK da vardır. Osmanlı Tebaası çeşitli ırklardan oluşan bir topluluktu. Onlar ULUS DEVLET olmanın peşindeydiler ve Balkan Savaşı'ndaki mağlubiyet onlara bu fırsatı vermiştir.
Balkan Savaşı'ndan sonra Türk insanı YENİ BİR RUH aramaya başladı. Toplumu canlandıracak olan bu ruh idi, Toplum bu ruhu arıyordu. Bundan hareketle Osmanlı Aydınları, ne olduklarını bilen Türk Aydınları, ki bunların başında milli hikayeci Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Ali Galip Yöntem gibi Türkçü insanlar vardı. Onlar öncelikle toplumu uyandırmayı, bilinçlendirmeyi amaçlamışlardı. Bu nedenle de örgütlenme yoluna gitmişler, 1912 yılında TÜRK OCAKLARI'nı kurmuşlardı. Atatürk'ün Kırklareli'ne gelişinin 83. yıldönümü olan 20 Aralık günü yapılacak törenlerde ve toplantılarda Ankara'dan gelecek olan konuşmacılardan Yazar Hüsnü Merdanoğlu bu konuyu ve Atatürk'ün Halkevleri'ni konuşacaktır.
"1912 de Türk Ocakları kurulduğu zaman İttihat ve Terraki Partisi iktidarda idi. Dolayısıyla Türk Ocakları bir anlamda İttihat ve Terraki Partisi'nin bir parçası durumundaydılar. 1878'li yıllarda Namık Kemal'in yaşadığı dönemde Vatan İmparatorluk toprakları idi. "VATAN" kelimesini de ilk olarak kullanan Namık Kemal olmuştu. 1908 İkinci Meşrutiyet Dönemi'ne gelindiğinde vatan kavramı değişmiş, "Vatan Türklerin yaşadığı yer" olarak ifade edilmiştir. Atatürk ise Vatanı, Misak-ı Milli sınırları içinde kalan yer olarak tanımlamıştır. Millet yani ULUS ise bu sınırlar içinde yaşayanlardı. Böylece Mustafa Kemal, Yeni Türkiye'yi ırkçılıktan Turancılıktan ayırmış olmaktadır."
Şüphesiz Türk Ocakları, Türklüğün uyanması, kendisine gelmesi, bağlamında büyük hizmetleri görülmüştür. Çanakkale Savaşları'nda görülen Yeni Türk Ruhu'nu yaratan kuruluşlardan biri Türk Ocakları'dır. Ancak ne var ki Türk Ocakları zaman içerisinde ırkçılık, Turancılık yapmış, politikaya bulaşmıştır. Dış Türkler'e ulaşmayı hedeflediği olmuştur. Özellikle Türk Ocakları 1930'da yapılan Serbest Cumhuriyet Partisi'nin katıldığı yerel seçimler sırasında önemli rol oynadıkları görülmüştür. Yani politikaya bulaşmışlardır. Bunun üzerine 1930 yılında Türk Ocakları kapatılmışlar, onların yerine HALKEVLERİ kurulmuştur. Halkevleri eşitlik üzerine ve Cumhuriyet'in temel ilkelerine bağlı kalmak üzere faaliyetlerde bulunmuşlardır. Onlar da 1950'de kapatılmışlardır. Kapatılma nedenleri halkı bilgilendirme, bilinçlendirme doğrultusunda hizmet vermeleridir. 1930'lu yıllarda Halkevleri'ne nasıl ihtiyaç varsa onlara bugün de ihtiyaç vardır.