Tadından vazgeçemeyenlere her mevsim domates!

Domatesin mevsimi Ağustos ayının gelişi ile birlikte, hem lezzet kazanan hem de ucuzlayan domates, çarşı ve pazarcıları bolca süslüyor. Hal böyle olunca da, Kırklarelili hanımlar domatesten kışlık besinler yapma fırsatını kaçırmıyor. Salça ve tarhana yapımının yanı sıra kış mevsiminde hazırlanan yemekleri süsleyen domates sosu da yapan Kırklarelili ev hanımları, böylece kendilerini ve ailelerini kış mevsiminde de domatesin lezzetinden mahrum bırakmıyorlar

Çanakkale domatesinden, tarla domatesine, çeri domatesten pembe domatese kadar birçok türü bulunan domates, Kırklarelili'nin sofralarının süsü… Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi, salataların baş aktörü, içine katıldığı yemeklerin lezzetine lezzet katan domates, kış mevsimi boyunca kendini vatandaşlardan mahrum bırakırken; yaz mevsiminin gelişi ile birlikte Kırklarelili vatandaşların damaklarını şenlendiriyor.
Vatandaş tarafından büyük rağbet görüyor
Temmuz ve Ağustos aylarında, en lezzetli, aromalı ve doğal haline kavuşan domates, yaz mevsiminde bolca yetiştiğinden, çarşı ve pazarların da adeta kırmızıya bürünmesine sebep oluyor. Bolluğu oranında fiyatı da ucuzlayan domates, hem lezzetiyle hem de sayısız çeşidiyle vatandaş tarafından fazlasıyla rağbet görüyor.
Ev kadınları sos yapımının inceliklerini anlattı
Salçasından tarhanasına, domates sosundan kahvaltılık domatese kadar çeşitli şekillerde değerlendirilen domates, tam da domatesin bol olduğu şu dönemde Kırklarelili ev kadınları tarafından zahmetli işlemlerden geçiriliyor. Fiyatı 50 kuruşa kadar düşen pazardan alınan 5 ile 10 kilo arasında ya da daha fazla miktarda domatesi değerlendiren ev kadınları, doğal domatesin bulunmadığı kış mevsimine hazırlanmak babında çeşitli besinler hazırlıyor.
Salça ve tarhana yapımının yanı sıra, makarna, kızartma ve çeşitli zeytinyağlı yemekleri süsleyen domates sosu da ev kadınlarının yapımına çokça yöneldiği lezzetlerden. Domates sosunun yapımının son derece kolay olduğunu ifade eden ev kadınları, sosun yapımını ise şöyle özetliyor: Domatesler güzelce yıkandıktan sonra kabukları dışarıda kalmak suretiyle rendelenir. Tüm domateslerin rendelenmesinin ardından, büyük bir tencereye konularak bir süre kaynatılan domates sosu, sonrasında dinlenmeye bırakılır.
Domates soslarının yapımında hijyene dikkat edildiği kadar, içlerine konulacağı kapların da steril olması büyük önem taşıyor. Nitekim daha sağlıklı olması itibariyle konserve için cam kavanozlar tercih edilirken; sosun içine konulacağı cam kavanozların da çeşitli işlemlerle steril edilmesi gerekiyor. Nitekim ev kadınları, bunun için hem kavanozları hem de kapaklarını bir süreliğine, ateş üzerindeki kaynar suya bırakıyor. Böylece kapların mikroptan tamamen arınması sağlanırken, domates sosunun da bozulmasının önüne geçiliyor.
İştah kabartan ürünler
Yaz-kış domatesin lezzetinden vazgeçemeyenler için hazırlanan bu kışlık yiyecekler, hem hazırlanması esnasında etrafa yaydığı mis kokulardan, hem de yemeklere kattığı lezzetten ötürü Kırklarelili vatandaşların daha yemeye başlamadan iştahını kabartıyor.
Domatesin sağlığa olan
faydaları saymakla bitmiyor
Kırklarelili'nin vazgeçilmezi domates, sağlığa olan faydaları sebebiyle de çokça tercih ediliyor. Yüksek miktarda antioksidan içeriğiyle en faydalı gıdalar arasında yer alan domatesin faydası, sebzeye kırmızı rengini veren ve güçlü bir antioksidan olan "likopen" adlı bileşenden kaynaklanıyor. Aynı zamanda yüksek oranda C vitamini, beta karoten ve E vitamini içeren domates; kalp ve damar sağlığını korumak, kemikleri desteklemek ve kanseri önlemek için tavsiye edilen gıdalar arasında ilk sıralarda geliyor.
Vücudumuz için gerekli vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengin olan domates C, A, E, K, B1, B2, B3, B5, B6 vitaminlerinin yanı sıra potasyum, magnezyum, demir ve fosfor minerallerini içeriyor.
Düşük kalorili olan taze domates suyu hem vücudun ihtiyaç duyduğu suyu sağlıyor, hem de asitli, keskin tadıyla daha uzun süre tok hissetmeye yardımcı oluyor. Ayrıca 1 bardak domates suyu, göz sağlığı için en önemli vitaminlerden biri olan A vitamini ihtiyacının yaklaşık %20'sini karşılıyor. A vitamini gözlerin düşük ışıkta görmesini sağlarken, beyaz kan hücresi üretimine yardımcı oluyor. Uzmanlara göre; düzenli olarak domates tüketmek, önemli bir göz problemi olan ve geri döndürülemeyen "makula dejenerasyonu" riskini düşürüyor.
Uzmanlar domatesin insan vücuduna olan faydalarını şöyle sıralıyor:
Kalp ve Damar Sağlığı: Domateste bulunan likopen kalp ve damarlar için kritik önemi bulunan antioksidan desteğini sağlar. Ancak domatesin kalp ve damar sağlığını korumaya etkisi sadece yüksek miktarda likopen içermesiyle sınırlı değildir. Aynı zamanda C ve E vitaminleri ile kalp ve damar hastalıklarının önünü açan serbest radikallere karşı hücreleri korur. Bunun yanı sıra, düzenli olarak domates tüketmek, kötü kolesterolü düşürmektedir.
Ayrıca, domateste bulunan bazı bileşenler pıhtı hücresi olarak da adlandırılan "trombosit" üretimini kontrol altında tutarak aşırı trombosit üretimine bağlı olarak yaşanabilecek damar tıkanıklığını önlemeye yardımcıdır.
Kemik Sağlığı: Menopoz sonrası dönemde bulunan kadınlar üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, bu dönemde domatesi beslenme programından çıkarmanın "oksidadif stresi" arttırdığı ve kemik dokusunda olumsuz değişimlere neden olduğu belirlenmiş.
Kansere Karşı Koruma: Domatesin "kanserden korunma ve kanser hastalarında tedaviye yardımcı olması" alanında yapılan araştırmalarda, domatesin özellikle erkeklerde prostat kanseri riskini düşürdüğünün altı çiziliyor.
Bu etkisi ise içeriğinde bulunan alfa-tomatin (Alpha-tomatine) adlı bileşenin prostat kanserine neden olan hücrelerin üretimini baskılamasından ileri geliyor.
Yapılan çalışmalar domatesin akciğer kanseri üzerinde de buna benzer bir etkisinin olabileceğini gösteriyor.