ULUSLAR YETISTIRDIKLERI BÜYÜK EVLATLARI ILE NEFES ALIRLAR

Bu ayin dördü (4 Ocak 1960) ünlü Fransiz yazar Albert Cumus'un ölümünün 50. yildönümü idi. Okurlarini kültür ve bilgi ile bulusturmayi önde tutan Cumhuriyet birkaç gazetede Camus'un ölüm yildönümü ile ilgili haber ve yazilar vardi.

Albert Camus, Jean Paul Satr Fransa'nin 20. yüzyilda yetistirdigi dünya çapinda ünlü düsünür ve yazarlardan sadace ikisidir. Ikisi de fikir üretmis, insanliga ufuk açmislardir. Ikisini de, okudugum yabanci yazarlarin ve düsünürlerin basinda tutmusumdur. Onlarin yasadigi dönemde Fransa onlarla nefes aliyordu. Ünlü devlet adamlari onlar için "Fransa" diyorlardi. Onlari Fransa'ya es tutuyorlardi. Hatta "Fransa onlarin arkasinda" sözünü çok okumus ve isitmistik.

Albert Camus 1960 yilinda bir trafik kazasinda öldügünde sanki dünyanin ufku kararmis gibi bir hava esti, bir üzüntü yasandi. Tekrar edeyim, çok okudugum, çok etkilendigim, onunla yeni düsüncelere yol aldigim bir yazardi. Türkçe'ye çevrilmis hemen hemen bütün eserlerini almisimdir. Sayfalar, alti çizik cümlelerle doludur. O cümlelerin bir kismini kitaplarindan bulup ayiklayan ve sayfalarina aktaran, okurlarina ulastiran yayin organlari da ilgimi çekmistir. Cumhuriyet Gazetesinin kültür sanat sayfasindan alinti yaparak Albert Camus'un çesitli konu ve olaylar üzerine söylediklerini sizlere iletmek istiyorum. Iste dedikleri:

- Çekicilik, açik seçik bir soru sormadan evet yanitini almanin bir yoludur.

- Kiyamet Gününü beklemeyin Her gün Kiyamet Günü

- Önümde yürüme, arkadan gelmeyebilirim. Arkamdan yürüme, yol gösteremeyebilirim. Yanimda yürü ve dostum ol.

- Kisin ortasinda, en sonunda ögrendim ki içimde yenilmez bir yaz var.

- Bazi insanlarin sirf normal olabilmek için olaganüstü bir güç harcadiklarini kimse fark etmez.

- Deney yaparak deneyim edinemezsiniz. Deneyim yaratilmaz. Deneyim yasayarak edinilir.

- Baskaldiran insan nedir? Hayir diyen insandir.

- Baskaldiriyorum öyleyse variz.

- Tek bir gerçek felsefi sorun vardir, o da intihardir.

- Bir olay karsisinda umutsuzluga kapilan korkaktir, ama insanligin durumu konusunda umut besleyen aptaldir.

- Her katil öldürürken ölümlerin en fecisini göze alir, onu öldürenler ise terfiden baska hiç bir seyi göze almaz.

- Modern çagin tüm devrimleri devlet iktidarinin daha da güçlenmesiyle son bulmustur.

- Entelektüel, zihni kendini seyreden kisidir.

- Mutluluk, insan ile sürdügü yasam arasindaki basit uyumdan baska nedir ki.

- Hepimiz özel vakayiz.

Bu vesileyle onun bazi kitaplarinin adlarini da yazmak istiyorum. Nobel Ödülü almis bir yazarin kitaplarini bilmekte günümüz aydinlari için yarar vardir. Çünkü zamani yasamak, çagimizi anlatan insanlari okumak ve tanimakla mümkündür. Zira yazdiklarinda derinlik vardir, boyut vardir ve insan vardir. INSAN deyip geçmemek lazimdir, O, simdilik yeryüzünde her seydir. Dünya insanla güzeldir. Hayat onunla dile gelir. Çilekler, seftaliler tadlarini onunla yani insanla güzellestirirler. Daha ne diyeyim, düsünmekle yasadigimizi anlariz yasadigimizi kanitlariz. Bunun için insanin kendisini sorgulamasi lazimdir. Veba, "Tersi ve Yüzü, Yabanci, Kral ve Sürgün, Bir Alman Dosta Mektuplar ve Sizif Efsanesi" onun önde gelen kitaplaridir. "Sizif Efsanesi"nde Tanrilar insani sorgular ve onu sinava tabi tutarlar. Insan yeryüzünde bir dagin eteginden büyük bir kayayi (Hayatin yükü) dagin zirvesine (tepesine) çikarmayi mahkum edilmistir. Mutluluk dagin zirvesine çikmadadir. Ancak o bir türlü mümkün olmamaktadir. Yani mutluluk zor elde edilen bir olaydir. Bu nedenle hayati oldugu gibi kabul etmek gibi bir mecburiyetimiz vardir. Zira hayat düsündügümüz degil, yasadigimiz seydir.