YEDI ULU OZAN

Dünün devami
Yolda birisine "Gerçek Kabe'nin yolcusuyuz". Elinde yüzülmüs derisini göstererek "Ihramimiz budur" dedigi beyti çok meshurdur. Kendisi 48 yasinda hakka yürümüstür.
SEFER TASI
Deniz senin nehir senin
Gökler senin dünya senin
Su görünen her sey yârin
Isik sende sevda sende. (Uzun Yol) adli kitabimdan bir dörtlük
Dün "yedi ulu ozan" lar hakkinda genel bilgi vermis ve bunlarin birincisini size yas siralamasina göre yazmis vede Seyyid Nesimi'yi anlatmistim. Daha eski vede fazla bilgiler bulunabilir. Bizi ilgilendiren tarafi ise "yedi ulu ozan" olarak kabul görmesidir. Kimmis bunlar sorusunu okurlara sordurmaktir.
2 - SAH HATAYI (1487-1524) Yedi Ulu Ozan'lardan Sah Hatayi 1487 yilinda Iran Erbil'de dogdu. Anadolu'daki yapilan cemlerde en çok onun nefesleri söylenir ve çalinir olmustur. Babasi Seyh Haydar, anasi Akkoyunlu hükümdari Uzun Hasan'in kizi Alemsah Halime Begüm Sultan'dir.
Osmanli Padisahi Yavuz Sultan Selim'le 19 Mart 1514 de yaptigi Çaldiran'daki savasi kaybetti. Bu onun için sonun baslangici oldu. 1524 de 37 yasinda iken Azerbaycan da Hakka yürüdü. Cenazesi Erdebil'e götürülerek dedesi Seyh Safüyiddin'in türbesi yaninda topraga verildi. Sah Hatayi (Sah Ismail) çok iyi bir egitim almistir. Hz. Ali vede Haci Bektas Veli üstüne pek çok içtenlikli nefesler yazmistir.
3- FUZULI (1504-1556) Yedi Ulu Ozan'lardan Fuzuli'nin asil adi Mehmet'tir. 1504 de Kerkük'de dogdu. Kerkük'te Bayat Türkmen boyunun Karyagdi'lar soyundan gelmektedir. Siirlerini hem Türkçe hem Arapça hemde Farsça olarak yazmistir. Fuzuli'nin en basarili eserleri Türkçe yazilmis olanlaridir. Fuzuli yalnizca Türkçe ve Farsça yazdiklari ile edebiyata girmis degildir. Dünya Klasikleri arasinda saygin bir yer almis ozandir.
Bir gönül eri olan Fuzuli yasami süresince Kerbela ve Bagdat çevresinden ayrilmamis, bir süre Hz. Ali'nin türbesinde türbedarlik yapmistir. Kitaplar Fuzuli'nin en büyük dileginin Kerbela(da ölmek oldugunu yazar. Fuzuli yakin çevresine Hz. Hüseyin'in türbesinin yaninda topraga verilmesini vede mezarina tas konulmamasini vasiyet etmistir. Kendisine veba hastaligi bulasmis ve Hakk'a yürümüs vede vasiyeti yerine getirilmistir. Kerbela Olayi'ni anlatan "Hadikat-ü Süeda" (Mutlularin Bahçesi) en önemli eserlerindendir. 52 yasinda vefat etmistir.
4- YEMINI (15-16 Yüzyil) Yedi Ulu Ozan'lardan olan Yemini 15. yüzyilin sonu ile 16. yüzyilin ilk yarisinda Tuna Nehri boylarinda (yörelerinde) yasadi. Çesitli kaynaklar tarafindan asil adinin Ali oldugunu, Akyazili Ibrahim Dede zaviyesinde hizmet ettigini ve "Yemini" mahlasini kullandigini yazar.
Demir Baba Velayetnamesi'ndede adi "Hafiz Kelam Yemini" olarak geçer. Bundan da Kuran'i ezbere okudugu anlasilir. Hz. Ali'nin mitolojik yasamini konu eden "Faziletname" adli kitabi 7300 beyitten olusmaktadir. Kitap bir erdem kitabidir. Bu kitap Hz.Ali'nin yasaminin, Ehlibeyt ve Ali sevgisinin yogun islendigi temel eserlerinden biridir. Bu eseri "Kitab-i Erdem" (iyi ahlak kitabi) olarak yorumlayanlar kitaptaki dogrulugu, dürüstlügü, alçak gönüllülügü yasam biçimi ve inanç biçimi haline getirilmesinden dolayidir ki Yemini'ye daha bir saygi duyarlar.
Yarin diger "Yedi Ulu Ozan'imizi tanitmaya devam edecegiz. Sizlere yeni çikan "Uzun Yol" adli siir kitabimdan bir dörtlükle veda ediyorum. Hosçakalin.
Sirlar sirri insandadir
Yaratan'a arkadastir
Insan ancak insanladir
Sev insani gel insana...
mustafaermis@gazetetrakya.com