YEDI ULU OZAN - I -

Ozan Kopuzla türkü söyleyen en eski Türk sair musikisinaslarina denirdi. Bir çok tarifi de vardir. Eskiden beriye halk siirlerini herhangi bir çalgi ile çalip söyleyen örnek kisilerdiler. Çogu zaman da 'asik' sözcügünün karsiligi olarak da kullanilmistir.
Ozanlarin toplumda çok önemli yeri vardir. Evvelce hatirli kisilerin veya önemli toplantilarin vede halkin huzurunda kopuzuyla çalarak mensur yada manzum kahramanlik destanlari okurlardi. Söyledikleri kissalar halkin dilinde ve gönlünde yer eder uyaricilikta idi. Hatta eskiden ordularin mizika takimlarinda da yer almislardir. Tarihi kayitlarda mevcuttur. Sonralari siyasi baskilar ile uyarici olanlari susmustur.
Ozanlik Anadolu'nun belirli yörelerinde yine gelenek ve görenekleriyle halen yasamaya çalismaktadir. Edebiyatin temel ögeleri olan ve sözlü-sazli gelenegin baslaticilari olarak tarihe geçen "Yedi Ulu Ozan" olarak bilinen Seyyid Nesimi-Fuzuli-Yemini-Virani-sah Hayati (sah ismail)-Pir Sultan Abdal-Kul Himmet'in önemini anlamak, vurgulamak geregi var olduguna inaniyorum. Zira okumayan toplumlari yine bu öRNekler ile onlarin izinden, gidenler uyaracaklardir. ileri gitmis toplumlarda sanata deger verilip tesvik etmek gibi güzellikleri okumaktayiz. Yaaa nasip.
Marjinal kültürün "Yedi Ulu Ozan" nini tanitmak amaciyla Güney Azerbaycan'li ünlü heykeltras Ruhi Tuna'ya bu ozanlarimizin heykellerini Baris Radyo'su yaptirarak halka sunmustur. Gezip gördük. Bir harika ki, insan önünde bu degerler ile ister istemez de hatira fotografi çektiriyor. Yüregine ve eline saglik Ruhi Tuna hocam.
Ruhi Tuna bir heykeltras dogmus gibidir. Melekan kentinde 20 Mart 1966 yilinda dogmus, 15 yasinda Tebriz'e göçen Tuna ünlü iran sanatçilariyla çalismistir. Ögrencilik yillarinda bu sanata baslamistir. Kendisi Ekspersyonist sanatçi olarak taninmistir. Türkiye ve iran'da 17 defa kisisel sergi açmistir. Bu sergileri karma resim ve heykel sergide eserlerini tanitmistir. Sanatçinin en son çalismasi dünyada ilk kez yapilan vede 7 Eylül 2003 günü düzenlenen "Barisa Semah Dönenler" etkinliginde sergilenen YEDi ULU OZAN heykelleridir.
Gelelim su bizim â?~yedi ulu ozan' larimiza
1- SEYYED NESiMi (1369-1417) Irak'ta Bagdat'in Nesim Kasabasi'nda yetismis ve sonradan Türkiye'ye gelerek Diyarbakir bölgesine yerlesmistir. Aslinda Türkmenler soyundandir. Yasadigi yillarda Halepte Hallac-i Mansur'un düsüncelerinin iz sürücüsü oldugu için, kafir sayilip derisi yüzülerek öldürülmüstür.
Nesimi Hurufi'dir. Feyzullah Hurufi'nin görüslerini benimsemistir. Varlik birligi görüsünü savunan, kisi ile tanri arasinda bir nitelik yükleyen inanç arasinda baglanti kurar. Tanri'nin yetkin (kâmil) insanda görüldügü tasavvufi görüsünü benimser. Baslica eserleri Türkçe ve Farsça divanlardir. Kendisi aslinda Azeri asilli türkmenlerdendir.
Katledilme sirasinda; rivayete göre derisi eline verilip giderken, Haleb'in 12 kapisindan ayni anda çiktigi görülmüstür.
Devam edecek
mustafaermis@gazetetrakya.com