Yakın tarihte Çatalca -I-

Tarihimizde savaşların ünlü yaptığı isimler olduğu gibi yerlerde vardır. Bunların adı söylendiğinde aklımıza büyük olaylar, dilimize türküler gelir. Sözgelimi, Estergon Kalesi, Plevne, Tuna, Yemen, Çatalca, Çanakkale, Sakarya, Dumlupınar isimleri bu türdendir. Bizi alır tarihimize götürürler. Birtakım çağrışımlar yaptırırlar. Buradan halkın belleğinde, Rumeli insanının dilinde öyküsü bitmeyen Çatalca'ya gelmek istiyoruz.
"Çatalca, yüzyıllar boyunca Asya'dan Avrupa'ya, Avrupa'dan Asya'ya gel-git yapan kavimlerin, orduların yolu üstünde, Trakya Koridoru'nun İstanbul ağzında bulunan önemli bir ticari ve stratejik yerleşim merkezidir. Tarih içerisinde hep ilgi çekmiştir. Osmanlı Devleti'nin büyük toprak kayıplarına girdiği son yüzyıl içinde adı Savunma Hattı ve İşgal Sınırı olarak tarihe geçmiştir. 1912-1913 Balkan Bozgunu’nda, 1920-1922 Trakya'nın işgalinde askeri bir yol oynamış, Fransızların ünlü Majino Hattı gibi bir isim yapmıştır.
1912 de Bulgarlar, Kırklareli ve Edirne üzerinden saldırıya geçmiş, Balkan Savaşı'nı başlatmışlardı. Trakya'yı 1.Ordu savunuyordu. Birliklerimiz Edirne-Kırklareli hattında mevzilenmişlerdi. Ordu komutanı Abdullah Paşa'nın karargahı ise Lüleburgaz'ın Sakız-köy'ünde bulunuyordu.
Balkan Savaşı, Kırklareli muharebelerinin yitirilmesiyle kısa sürede bozguna dönüştü. Eşgüdüm noksanlığı, ağır iklim koşulları, ulaşım yetersizliği, açlık, dizanteri, kolera bozgunu hızlandıran etkenler oldu. Ordu savaşarak geri çekilirken "Bulgarlar Trakya'yı mezbahaya çeviriyorlardı." 15-20 günde Bulgarlar Çatalca Savunma Çizgisi'ne geldiler. Kırklareli muharebelerini Mahmut Muhtar Paşa'nın yanında izleyen kurmay subay G.Hoch Weachter "Bozgun Günlüğü" adlı eserinde bir not düşüyor ve Birinci Balkan Savaşı'nı "Türk askeri kaybetmedi" diyordu. General Fiçeff ise 1923 de yazdığı (Sofya'dan Çatalca'ya) adlı kitabında bu savaşın öyküsünü anlatmıştır. ___ _
Balkan Savaşı'nda Çatalca, bozgun nedeniyle bir anda imparatorluğun ve dünya kamuoyunun dilinden düşürmediği yer oldu. Çünkü, Türk-Bulgar orduları Çatalca'da karşıkarşıya gelmişlerdi. Bu konuda Stephane Lausonne "BOZGUN" isimli yapıtında şöyle diyor:
"ÇATALCA! Bu üç ahenkli hece Lüleburgaz bozgunundan sonra İstanbul'daki bir milyon beşyüz bin kişinin dilinden kimbilir kaç kere çıktı, bütün dünya gazetelerinde kim bilir kaç kere basıldı."
"Çatalca Bulgar ordusuna karşı konulan tek engeldi. O, Müslümanlar payitahtının kutsal olanını Marmara'dan Karadeniz'e kadar koruyan sonuncu savunma çizgisidir."
Not: Yazının devamı yarınki sayımızda yayımlanacaktır.