Yarasa barindiran magaralar belirlenecek

TürkIye'dekI yarasa magaralarI, Bogaziçi Uluslararasi Magara Arastirma Dernegi üyelerinin baslattigi proje ile belirlenerek koruma altina alinacak. Vatandaslarin da internet sitesi üzerinden yarasalarin barindigi yerleri bildirebildigi Dernek, Kirklareli'ndeki çalismasini ise 2009-2010 yillari arasinda katilarak yürüttükleri "Yildiz Daglarindaki Magaralar ve Faunalari" isimli proje ile çoktan tamamlamis. Yarasalara ev sahipligi yapan Dupnisa Magarasi'ni da inceleyen Dernek üyeleri, Magara'nin barindirdigi yarasa popülasyonu ile Yildiz Daglari ve Balkanlarin en önemli magara habitatlarinin basinda geldigini belirtiyor. Kirklareli'ndeki magaralari inceleyen ekibin Çevre ve Orman Bakanligi için 2010 yilinda hazirladiklari rapora göre Yildiz Daglari'ndaki magara sistemlerini definecilik, tas ocagi isletmeleri ve magara turizmi tehdit ediyor. "Türkiye'deki Önemli Yarasa Magaralarinin Belirlenip Koruma Altina Alinmasi" Proje Koordinatörü Emrah Çoraman, Türkiye'deki yarasa türlerinin tamamina yakinin yasalarla koruma altinda oldugunu belirterek, yarasalarin geceleri aktif olan canlilar oldugunu söyledi.
Yarasalarin dogal dengede önemli bir yere sahip oldugunu ifade eden Çoraman, gündüzleri kuslarin avladigi böcek ve sinekleri geceleri de yarasalarin avladigini vurguladi. 
Çoraman, dünyadaki yarasa türlerinin yüzde 25'inin tehdit altinda oldugunu ve korunmalari için büyük çaba sarf edildigini kaydetti. Ancak sürdürülen koruma çalismalarinin yarasalarin nerede yasadiklarinin tam olarak bilinmemesi nedeniyle aktif olarak gerçeklestirilemedigini belirten Çoraman, Anadolu'daki 40 binden fazla magara oldugunu ancak neredeyse tamamina yakinin koruma altinda olmadigini söyledi.
Tas ocaklari, barajlar ve plansiz turizm gibi nedenlerden ötürü bu ekosistemlerin ciddi tehdit altinda oldugu vurgulayan Çoraman, "Yakin zamanda gündeme gelen Havran Magarasi'nda da benzer bir durum yasanmisti. Yaklasik 20 bin yarasanin yasadigi magara, yani basinda insa edilen barajin sulari altinda kalmis ve yarasalarin tasinmasi için yapilan yapay magara ise maalesef yarasalar tarafindan begenilmemisti. Eger bunun gibi önemli alanlar önceden tespit edilip yasal olarak koruma altina alinabilirse, planlamalar, dogaya en az zarar verecek sekilde yapilabilir" dedi.
Proje "Gelecegin Korumacisi" ödülüne layik görüldü
Proje ekibinin uzun süredir yarasalarla ilgili arastirmalar yapan bir gruptan olustugunu ve birçok farkli üniversiteden ve magara arastirma gruplarindan gönüllü katilimcilarin da projeye destek verdigini aktaran Çoraman, "Yarasalar için en önemli magaralari tespit edip gerekli çalismalari yürütebilirsek bu magaralari ve barindirdiklari yarasalari ciddi bir tehdit ile karsilasmadan koruma altina alabiliriz diye düsündük. Çalismalara destek bulmak için dünya çapinda çalismalar yürüten dört çevre koruma örgütünün ortaklasa yürüttügü Koruma Liderligi Programi'na (Conservation Leadership Programme) basvurduk ve proje 'Gelecegin Korumacisi' ödülüne layik görüldü" diye konustu.
40'a yakin magara incelendi
Projenin iki asamasinin bulundugunu anlatan Proje Koordinatörü Çoraman, "Birinci asamada, proje için kurulan 'www.yarasalar.org' sitesinden ihbarlari toplayacagiz. Åzu ana kadar siteye 80'e yakin ihbar yapildi. Içinde binlerce yarasanin yasadigi magaralardan yarasalara ev sahipligi yapan agaçlara ve çati aralarina kadar birçok ihbar yapildi. Proje baslangicinda öncelikli hedefimiz magaralar olmasina ragmen, sitedeki forma agaç ve binalari da ekledik. Yarasalarin bir kismi yasamak için magaralari tercih ederken, bazi türler ise agaç kovuklarini veya çati aralarini seçiyor. Özellikle bu mevsimde bahçelerde ve evlerin hemen üzerlerinde gece saatlerinde uçarken görülebilirler. Ikinci asama ise arazi çalismalari. Tespit edilen magaralar yaz ve kis dönemlerinde ziyaret edilerek, bu alanlarda yasayan yarasa türleri ve popülasyon büyüklükleri belirlenecek. Åzu ana kadar 40'a yakin magarada bu çalismalar yürütüldü ve önümüzdeki yaz döneminde de gelen ihbarlari degerlendirmeye devam edecegiz" seklinde konustu.
Kirklareli Projesi Sonuç Raporu
Bu arada Dernek üyelerinin 2009 - 2010 yillari arasinda katilarak yürüttügü "Yildiz Daglari Biyosfer Projesi" kapsaminda uygulanan "Yildiz Daglarindaki Magaralar ve Faunalari" isimli çalismanin sonuç raporu yayinlandi. Dernegin internet sitesinden ulasilabilen sonuç raporu Kirklareli'ndeki incelemesi tamamlanan 26 magarayi içeriyor. 27. magara ise köylüler tarafindan girisinin kapatilmasi nedeniyle incelenememis. Türkçe ve Ingilizce hazirlanan sonuç raporunun özeti söyle; 
"Yildiz Daglari'nda bulunan 26 magara biyospeleolojik, arkeolojik ve jeomorfolojik unsurlar göz önünde bulundurularak arastirilmistir. Çalismalar kapsaminda 13 magaranin haritasi çizilmis ve dört magarada (Tirfez, Kuru, Pestilin ve Ceneviz) arkeolojik bulgular tespit edilmistir. Öte yandan Yenesu, Kurudere (Domuzdere), Ceneviz ve Kiz magaralarinin jeomorfolojik olusumlar açisindan dikkat çekici oldugu belirlenmistir.
Yildiz Daglari ve Balkanlar'in en önemli magara habitati Dupnisa
Biyospeleolojik çalismalarda 50'den fazla hayvan türünün magaralarda yasadigi tespit edilmistir. Omurgasizlar, tanimlanan 40 tür ile en fazla çesitliligin görüldügü grup olmustur. Ayrica çalismalarda ikisi örümcek biri de yalanci akrep olmak üzere üç muhtemel yeni tür kesfedilmistir. Arastirilan magaralarda toplam dokuz türden 42,000 yarasanin yasadigi tespit edilmistir. Bölgedeki magaralarin çogunun yarasalar tarafindan hem kislamak hem de yavrulamak için kullanildigi gözlemlenmistir. Yaz aylarinda turizme açik olan Dupnisa Magarasi'nin barindirdigi genis yarasa popülâsyonu nedeniyle Yildiz Daglari ve Balkanlar'in en önemli magara habitatlarindan biri oldugu belirlenmistir. Bunun disinda Çatalyol, Baglar, Domuzdere ve Kiyiköy magaralari da Yildiz Daglari'ndaki önemli yeralti ekosistemleri arasinda yer almaktadir.
Definecilik, tas ocagi isletmeleri ve magara turizmi, Yildiz Daglari'ndaki magara sistemlerine yönelik tehditlerin basinda gelmektedir. Koruma gereksinimleri degerlendirmesi sonucunda bölgedeki dokuz magara; Baglar, Ceneviz, Domuzdere, Dupnisa, Kovantasi, Kuru, Kiz, Ocak ve Yenesu, yüksek koruma önceligi tasiyan ve acil önlem alinmasi gereken magaralardir. Bu 9 magaranin 2873 no'lu Milli Parklar Yasasi geregi Tabiati Koruma Alani, 8 magaranin ise (Bostanliktarla, Çatalyol, Kale III, Kiyiköy, Mermer, Pestilin, Tirfez, Uzuntarla) Tabiat Aniti olarak tescillenmesi önerilmektedir. Asterisk ile belirtilen 9 magara, Yildiz Daglari Biyosferi içinde yer almaktadir."

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol