ZAMAN OLUR Kİ HATIRLANMASI DÜŞÜNDÜRÜR

"Kırklar" İslam mitolojisinde önemli bir olaydır. Türkler, Müslümanlığa Anadolu ve Avrupa'ya taşırken bu mitolojik olayı da gelenekleri arasına katmışlardır. Birçok adet ve gelenek arasında Kırkpınar da yer almıştır. Böylece "Kırkpınar", Edirne'de güreş sporunun adı olmuştur. Kırkpınar'ın Edirne ile ilgisinde, Edirne'nin Osmanlı Başkenti oluşunun da rolü vardır. Doğal ki bu süreçte Rumeli'nin fethi ile birlikte Kırkpınar'ın da kendisi efsane olmuştur. Zaman içersinde Kırkpınar Efsanesi bir takım olay ve söylenceler etrafında şekillenmiş, halk tarafından benimsenip yaşatılır hale gelmiştir. "Kırkların Pınarı Güreşleri" bu söylencelerle spor olmuştur.
Zamanla halkın ilgisiyle yayılıp tarih içinde günümüze kadar gelmiştir. Edirne'ye yakın bir yerde olan "Kırkların Pınarı Çayırı", Rumeli panayır güreşlerinin en büyüğü ve en önemlisi kabul edilmiştir. Çayırdan Sarayiçi'ne uzanan Kırkpınar öyküsü bu Halk Kültürü ile şekillenmiştir.
"Yılda Bir Gün" kutsanmış su kaynaklarına, akarsu başlarına gitmek Trakyalıların, Romalılar'dan beri süre gelen bir gelenekleridir. Müslümanlar bu tür bir olaya Hıdırellez ile karşılık vermişlerdir. Zamanla Hıdırellez, Kırkpınar ile birleşmiş, Kırkpınar güreşleri Hıdırellez şenlikleriyle birlikte yapılmıştır. Edime Sarayiçi, Kırkpınar Güreşleri'nin yapıldığı son yer olmuştur.
Ancak, Kırkpınar Güreşleri 1924 yılında Atatürk'ün isteğiyle yeniden ele alınmış, yeni düzenlemeler yapılmış, yeni kurallar konarak, bu sporu valilikle birlikte Belediye'nin organize etmeleri üzerinde durulmuştur. Kırkpınar'a bu yeni düzenlemeyi getiren heyette o yıl (1924) Kırklareli'nden Meclise Bağımsız Milletvekili olarak giren ve daha sonra Atatürk'ün partisi CHP'ye geçen Lüleburgazlı Şevket Ödül, Edirne'den Ekrem Demiray, Tevfik Sülün ve daha birkaç kişi bulunmuştur. Şevket Ödül, gençliğinde güreş yapmış, güreş izlemeyi bir tutku haline getirmiştir. Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti önderlerindendir. Atatürk'ün 1930'daki Trakya gezisinde kendisine mihmandarlık etmiştir.
Biz, "Atatürk Kırklareli'nde" kitabını yazarken rahmetli Şevket Ödül ile birçok kez görüşmüş, bu konuları konuşmuşuzdur.
Cumhuriyet tarihinde Kırkpınar Güreşleri günümüze kadar kesintisiz devam etmiştir. Sadece 1934 yılında Kırkpınar Güreşleri Edirne yerine, Kırklareli'nde yapılmıştır. Herkesin 3 Temmuz 1934 Pazar günü Edirne Sarayiçi'nde yapılacağını bildiği güreşler ani bir karar ve henüz bilinmeyen bir nedenle Kırklareli'ne kaydırılmıştır. Oysa, Kırklareli o zaman, içinde bulunduğu şartlar nedeniyle bu güreşleri seyredeceklerin oturacakları bir sandalye dahi yoktur. Zamanın Kırklareli Valisi Faik Üstün, Belediye Başkanı Şevket Dingiloğlu güreşlerin Kırklareli'nde yapılacağı kararı karşısında şaşırmışlardır. Fakat yine de organizasyona sahip çıkmışlardır. Güreşler dolayısıyla Kırklareli'ne gelmiş olan olağanüstü kalabalığa hizmet vermeye çalışmışlardır. Bu konuyu o zamanlar Kırklareli'nin ünlü ailelerinden Adatolar'dan, İsrailli yazar Erol Haker, "Bir Zaman Kırklareli'de Yahudiler Yaşardı" adlı kitabında olayı şöyle anlatmaktadır:
"Geleneksel Kırkpınar Güreşleri o yıl 3 Temmuz 1934 Pazar günü yapılacaktı. Genelde güreşler Edirne'de olurdu. Ancak 1934 yılında bilmediğim bir nedenden dolayı Kırklareli'ne taşındı. Böylece Kırklareli'ye bu küçük kasabanın ağırlamaya ne alışık ne de hazır olduğu sayıda yabancı akın etti. Adatolar'ın (Erol Haker'in ailesinin akrabası) babası Mitrani, o gün kahvesindeki iskemleleri tanesi 5 liradan izleyicilere kiralayarak iyi para kazanmıştır. "Yarışların yapılacağı gün hava sıkıntılı ve gergindi. Kırkpınar güreşlerini izlemek için toplanan kalabalığa karşın tüm şehir ürkütücü bir sessizlikle kuşatılmıştı. Hava gerilimden dolayı neredeyse bıçakla kesilecek kadar yoğundu. Bunlar iyiye işaret değildi."
"Güreşler ikindi vakti bitti. İzleyiciler, güreşlere gelenlerin at arabası ve otobüslere binerek dağılmaları bekleniyordu. Ancak bunun yerine açıklanması güç bir şey oldu ve hemen hemen herkes (Balkan Savaşı sırasında) Bulgar yönetimi tarafından "Loryalo" adı verilen parkta toplandı.
"Erol Haker'in, andığı "Loryalo" adını taşıyan park, bugün Kırklareli'nde Belediyece otopark yapılmış yerdir. Grant Otel'in arkasını oluşturmaktadır. Kırklareli'nin geçmişinde eğlenceler, panayır güreşleri bu parkta yapılırdı. Erol Haker'in, "Şehirde gözlenen gerilimli hava ve ürkütücü sessizlikten kastı o gün Kırklareli'nde geç saatlerde meydana gelecek ve tarihe "1934 Trakya'da Yahudi Olayı" olarak geçen hadise ile ilgilidir. Yahudi olayı Trakya'nın diğer kasaba ve kentlerinde daha önce başlamış. Kırklareli'nde ise o gün, yani 3 Temmuz 1934 Pazar günü, güreşlerin yapıldığı gün patlak vermiştir. Yahudi olaylarının en şiddetlisi Kırklareli'de olmuştur.

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol