"ESKİ ROMA YAZININDA SATİR VE KADIN" -II-

Sema Sandalcı'nın kitabı giriş kısmı hariç, iki bölümde oluşmaktadır. Kitabın sonunda "Değerlendirme ve Sonuç" kısmı ise konunun özeti mahiyetindedir. Ancak kitap bütünü itibariyle Roma edebiyatında Satura ve Kadın anlayışı bağlamında geniş bir araştırma ürünüdür. Dipnot ve kaynakçalardan anlaşılmaktadır ki Sandalcı ; "Roma Edebiyatında Satura ve Kadın" konusunu anlatmak için bir hayli uğraş vermiştir. Başarılı da olmuştur. Roma’lı yazar ve sanatçılar içerisinde “Satir türünü kullananların kadın konusundaki görüş ve değerlendirmelerine de yer veren Sema Sandalcı, Eski Roma’da kadının pek de iyi durumda olmadığını, Grek Dünyası'nda dahi kadını aşağılayıcı sıfatlar ve ifadeler kullanıldığına dikkati çekmektedir. Eski Yunan ve Romalı yazarlar, düşün adamları kadın varlığına iyi gözle bakmamışlardır. Ancak şunu da söylemek gerekir ki, Kadın Hakları Devrimi'ne rağmen bugün Anadolu kadınının eski Romalı kadın gibi algılanmasından farklı bir yanı yoktur. Nitekim Roma Devleti'nin her döneminde "kadın tek başına karar verme yetkisi bulunmayan bir canlı" olarak görülürken, Doğu'da (Asya'da) Anadolu'da böyle algılanmıştır. Eski Yunan'da "kadında erdem olmadığını" söyleyenler yanında Aristoles gibi, " Eksik Yaratılışlı" diyenler de olmuştur. Cumhuriyet Dönemi Roması'nda yaşlı Cato'nun düşüncesine göre, kadın, tahripkâr, lükse düşkün ve kontrol edilmesi gereken bir canlıdır. Satura metinlerine kadını konu yapan Romalı yazarlardan günümüze dek değişen fazla bir şey yoktur. Sema Sandalcı'nın 174 sayfalık doktora tezinde de görüldüğü gibi zaman içerisinde kadının konumu ve kimliği iyileşme göstermiş, kimi zaman da yanlış anlaşılması ve algılanması insanlığa yakışmamıştır.
Sema Sandalcı kitabında Satura metinlerinde kadını anlatan, satir türü şiirler yazan yazarlara da yer vermiştir. İsa'dan önce yaşamış Lucılıus, Marcus Terentıus Varro, şair Haratıus, İsa'dan sonra yaşamışlardan Decımus Tunıus Iuvenalıs ve Galus Petronıus Arbitev bunlardan bazılarıdır. Kitabına aldığı yazarların yaşamlarını, kişiliklerini, eserlerini ve görüşlerini zengin dipnotlarıyla da pekiştirerek anlatan Sema Sandalcı, bize Roma'nın Satura yazarları ve kadın söylemleri hakkında değerli bir " Kaynak Kitap" yaratmıştır. Eski Roma'nın sosyal yaşamından, dünya görüşünden, yaşama bakış açısından kesitler vermiştir.
"Yazarların metinleri" olarak nitelendirdiğimiz yazıların aslında Satura türü şiirler, şiir çeşidinde yazılmış tiyatro eserleri olduğunu belirttikten sonra şunu söylemek istiyoruz:
Sema Sandalcı araştırmacılara, edebiyatçılara, feministlere, kütüphanelere yararlı bir kitap sunmuştur. Okumak istiyenler için kitabı piyasada "Roma Edebiyatında SATURA TÜRÜ/Kelimenin Kökeni ve Edebi Gelişimi" adıyla bulmak mümkündür. Okuyuculara salık verir, böyle bir yapıt meydana getirdiği için de Sevgili Sema Sandalcı'yı kutlarız.