Bugün İLESAM ile ilgili olarak hangi konuya bakalım diye düşündüğümde, şu ana kadar mali ve manevi haklardan bahsediyoruz. Ama bu haklar neleri içeriyor, neleri kapsıyor konusu üzerine yazmayı düşündüm.Umarım ilgili kültür, edebiyat ve sanatsever açısından yararlı olur.
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre manevi ve mali hakları şöyle değerlendirebiliriz.
MANEVİ HAKLAR :
1- Umuma Arz Selahiyeti :
Bir eserin umuma arz edilip edilmemesini, yayımlanma zamanını ve tarzını eser sahibinin tayin etmesi hakkı. Kanunun 14. Maddesinde vurgulanmıştır.
2- Adın Belirtilmesi Selahiyeti :
Eser sahibinin adı yada müstear adı ile yahut adsız olarak, umuma arzetme veya yayımlama hususuna karar verme hakkı. Kanunun 15. Maddesi bu konuya değinmiştir.
3- Eserde Değişiklik Yapılmasını Menetmek :
Eser sahibinin izni olmadıkça,eserde yahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme yada başka değişikliklerin yapılamayacağı hakkı. Kanunun 16. Maddesinde açıklanmaktadır.
4- Eser Sahibinin Zilyet ve Malike karşı Hakları :
Eser sahibi gerekli durumlarda, aslın maliki ve zilyedinden, korunma şartlarını yerine getirme koşullarını anlatır. Anılan Kanunun 17. Maddesine göre "Aslın maliki eser sahibi ile yapmış olduğu sözleşme şartlarına göre eser üzerinde tasarruf hakkını kullanabilir. Ancak eseri bozamaz ve yok edemez, eser sahibinin haklarına zarar veremez."
MALİ HAKLAR :
1- Kanunun 21.Maddesi gereğince İşleme Hakkı;
Bir eserden onu işleme suretiyle faydalanma hakkının eser sahibine ait olması.
2- Kanunun 22. Maddesi gereğince Çoğaltma Hakkı :
Bir eserin aslını veya kopyalarını , herhangi bir şekil yada yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkının eser sahibine ait olması.
3- Kanunun 23. Maddesi gereğince Yayma Hakkı :
Bir eserin aslını yada çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkının eser sahibine ait olması.
4- Kanunun 24. Maddesi gereğince Temsil Hakkı :
Bir eserden, doğrudan doğruya yada işaret, ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak,çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkının eser sahibine ait olması.
5- Kanunun 25. Maddesi gereğince İşaret Ses ve/veya Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı :
Bir eserin aslını yada çoğaltılmış nüshalarını, radyo, televizyon, uydu ve kablo gibi telli yada telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletimde dahil olmak üzere işaret, ses yada görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanması, istediği kuruluşlardan biriyle yayınlama suretiyle umuma iletilmesi hakkının eser sahibine ait olması.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre, eser sahibinin mali ve manevi haklarından bahsettik bu günde, daha sonraki yazımızda eser yayınlamak isteyenlerin daha çok ilsini çekeceği bir konuya, Yayınevleri ile yapılacak sözleşmelerde dikkat edilmesi gereken konulara değineceğiz.
Sevgiyle kalın, hoşça kalın.
Alâeddin İKİCAN
İLESAM İl Temsilcisi
e - posta : alaeddinikican@gmail.com
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol