İTTİHAT TERAKKİ PARTİSİ LİDERLERİ’NDEN CEMAL PAŞA'NIN KIRKLARELİ'NE İLGİSİ

İttihat ve Terakki Partisi Osmanlı Devleti'nin son yıllarına damgasını vurmuş siyasi bir kuruluş, siyasi bir kadrodur. Muhalefet ve iktidar olduğu dönemde Rumeli kaybedilmiş, 2. Meşrutiyet ilan edilmiştir. Anadolu parçalanmanın eşiğine gelmiştir. 1900-1918 arasında İttihat ve Terakki Partisinden üç kişi, Enver Paşa, Talat Paşa, Cemal Paşa öne çıkmışlardır. Bu yazımda Kırklareli ile ilgisi dolayısıyle Cemal Paşa'yı anmak ve tanıtmak istiyorum.
Cumhuriyet Gazetesinde Genel Yayın ve Yazı İşleri Müdürü olduğu zaman tanıdığım ünlü Gazeteci Yazar Hasan Cemal'in dedesi olan Cemal Paşa Midilli'de doğmuş, Serez'den evlenmiş, askeri okullarda okumuş, 1895 yılında Kurmay Subay olarak Genel Kurmay Başkanlığı’nda göreve başlamıştır. Fakat bir süre görev yaptıktan sonra KIRKLARELİ İSTİHKAM İNŞAAT ŞUBESİ'ne tayinini istedi. O sıra Kırklareli'de iki büyük askeri tesis, TAŞTABYA ile SEYFİOĞLU TABYASI inşa ediliyordu. Bu amaçla Kırklareli'ne gelen ve burada 3-4 yıl görev yapan, yöre hakkında bilgi öğrendikten sonra Selanik'teki 3. Ordu emrine tayin edildi. O sıra Selanik Osmanlı Devletinin son yıllarında askeri, idari ve kültürel yönden öne çıkmış şehri idi. Subaylar ve sivil aydınlar Padişah Abdülhamit'i tahttan indirmeyi ve 2. Meşrutiyetin ilanını planlıyorlardı. Bu amaçla 1899 yılında gizli bir örgüt olan "İTTİHAT ve TERAKKİ DERNEĞİ'ni (PARTİSİ'ni) kurmuşlardı. Cemal Paşa için Selanik'te yeni bir askeri hayat başlamıştı.
Cemal Paşa bu gizli örgüte üye oldu. Tutum ve davranışları ile derneğin üst düzey yöneticilerine güven verdi. Onu İttihat ve Terakki Derneği (yani BİRLİKTE İLERLEME DERNEĞİ)nin askeri kanadını örgütleme vazifesini verdiler. Bu vazife ile beraber Kurmay Binbaşılık’a terfi etti ve ek bir görev olarak "ŞARK(Doğu) DEMİRYOLLARI SELANİK HATTI MÜFETTİŞLİĞİ görevini üstlendi. Bir üçüncü görevi de Askeri Yolların Çabuk onarım ve bakımının yapılmasını konturula memur edildi. O sıra Cemal Paşa Selanik ve Trakya'da SERBEST DOLAŞMA YETKİSİ'ne sahipti. Adını Mustafa Kemal'in koyduğu HAREKET ORDUSU'NUN hazırlayıcısı da Cemal Paşa idi.
İttihat ve Terakki Derneği içinde Cemal Paşa'nın yükselişi ve üstlendiği önemli görevler devam ederken bu kez Selanik'teki Ordu Müfettişliği Kurmay Heyeti Üyeliğine getirildi. O sıra Önyüzbaşı olan Mustafa Kemal ve Binbaşı Fethi Okyar İttihat ve Terakki Derneğinin üyesi idiler. Fakat daha sonraki bir zamanda Cemal Paşa İttihat ve Terakki'nin diğer lider üyelerini de öğrenecek ve birbirlerini tanıyacaklardır. Bu lider kadroda Sait Halim Paşa, Talat Paşa, Enver Paşa, Hacı Adil Bey, Ziya Gökalp, Albay İsmail Hakkı, Mithat Şükrü (Bleda), Kara Kemal, Dr. Nazım, Mustafa Necip ve Cemal Bey" vardır. Bunlar 1913 yılında Hükümet Baskınında rolü olanlardır. Şüphesiz Cemal Paşa da 1908 İkinci Meşrutiyetin ilanında, 31 Mart İrtica Hareketinin bastırılmasında rolü ve yeri olan İttihatçı liderlerden biri idi.
1912 Balkan Savaşı öncesinde Cemal Paşa ilan edilmiş olan Seferberlik çalışmalarını hızlandırmak üzere Konya Redif Tümen Komutan Vekilliğine daha sonra da bu vazifeyi bırakarak bağlı olduğu Trakya'daki 9. Kolorduya dönmüştür. Bu sıra Kırklareli, Pınarhisar, Vize ve Saray'a kadar olan geniş bir bölgede inceleme, araştırma yapmakla görevlendirilmiştir. Cemal Paşa Talat Paşa Hükümetinde Bahriye(Deniz) ve Bayındırlık Bakanlıkları yapmıştır. Ancak Balkan, Birinci Dünya Savaşları yenilgisi, Rumeli'nin kaybedilmesi, 1918 de Mondros Anlaşmasının imzalanması İttihat ve Terakki partisini ve yöneticilerini zora sokmuştur. Hesabının sorulmasından korkan Cemal Paşa, Talat Paşa ve Enver Paşa 1918 de bir Alman Savaş gemisi ile yurttan kaçmışlar, Almanya'ya sığınmışlardır. Daha sonra da gittikleri yerlerde Ermeni kurşunlarına hedef olmuşlrdır. Mesele budur.